10 września 2024
Stanisław Rachelski
Ugoda z bankiem a nieważnienie umowy kredytowej
Unieważnienie umowy kredytowej, a konsekwencje podatkowe
Jednym z najefektywniejszych sposobów na rozwiązanie problemu z kredytem waloryzowanym do waluty obcej jest jego unieważnienie przez sąd. W takiej sytuacji, zgodnie z przepisami, kredytobiorca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku. Jest tak dlatego, że w przypadku unieważnienia umowy, traktuje się ją tak, jakby nigdy nie miała miejsca, co oznacza, że nie doszło do osiągnięcia przychodu, który mógłby być opodatkowany. Bank zwraca kredytobiorcy wszystkie środki, które zostały wpłacone na spłatę kredytu, a tym samym nie pojawia się obowiązek podatkowy.
Po wydaniu prawomocnego wyroku przez sąd, odzyskane przez kredytobiorcę środki, w tym również odsetki za opóźnienie, nie podlegają opodatkowaniu. Mimo że postępowania sądowe mogą trwać dłuższy czas, zapewniają pewność co do braku obciążeń podatkowych. Warto zaznaczyć, że sądy coraz częściej orzekają szybciej, co oznacza, że czas oczekiwania na ostateczne rozstrzygnięcie może być krótszy. Dodatkowo planowane zmiany w procedurze cywilnej mogą wprowadzić uproszczenia w postępowaniach dotyczących kredytów waloryzowanych do walut obcych, co powinno jeszcze bardziej usprawnić procesy sądowe. Umożliwi to szybsze uzyskanie zabezpieczenia roszczeń, które zawiesi konieczność spłacania rat kredytu na czas trwania postępowania.
Ugoda z bankiem – ryzyko podatkowe
Banki często proponują ugody frankowiczom, co w wielu przypadkach wiąże się z ryzykiem podatkowym. Jeśli w ramach ugody część kredytu zostanie umorzona, może to zostać potraktowane jako przychód kredytobiorcy, który będzie podlegał opodatkowaniu. W związku z tym, zawarcie ugody może prowadzić do konieczności zapłaty podatku od umorzonej części kredytu. Istnieją jednak sytuacje, w których możliwe jest zwolnienie z tego obowiązku, np. w przypadku kredytów hipotecznych zaciągniętych na cele mieszkaniowe. Warunki zwolnienia podatkowego reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku, jednak obowiązuje ono tylko w określonych przypadkach.
Zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w przypadku umorzenia części kredytu hipotecznego na cele mieszkaniowe, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku, nie obowiązuje w następujących przypadkach:
- Kredyt zaciągnięty na więcej niż jedną inwestycję mieszkaniową – Zwolnienie podatkowe przysługuje tylko w sytuacji, gdy kredyt został zaciągnięty na jedną nieruchomość mieszkaniową. W przypadku, gdy kredyt dotyczył więcej niż jednej inwestycji, podatnik nie może skorzystać z tego zwolnienia.
- Wcześniejsze wykorzystanie zwolnienia – Jeśli kredytobiorca już raz skorzystał ze zwolnienia z podatku przy umorzeniu kredytu hipotecznego na cele mieszkaniowe, nie ma prawa do ponownego zwolnienia przy kolejnych kredytach.
- Refinansowanie kredytu – Zwolnienie nie obejmuje sytuacji, w której kredyt hipoteczny został zaciągnięty na refinansowanie wcześniej poniesionych wydatków związanych z nieruchomością. Na przykład, jeśli kredyt był przeznaczony na spłatę innego zobowiązania dotyczącego zakupu mieszkania, kwoty umorzonego kredytu nie będą zwolnione z opodatkowania.
- Kredyt na inne cele niż mieszkaniowe – Zwolnienie podatkowe dotyczy tylko kredytów przeznaczonych na cele mieszkaniowe. Jeśli kredyt został wykorzystany w części na inne cele (np. inwestycje, działalność gospodarczą, zakup ziemi niezabudowanej), ta część umorzonego kredytu będzie podlegała opodatkowaniu.
- Powiązane z rozbudową działki – Zwolnienie nie obejmuje kredytów zaciągniętych na rozbudowę działki z istniejącą już nieruchomością mieszkalną. Jeżeli kredytobiorca zaciągnął kredyt na takie cele, umorzenie części tego kredytu może wiązać się z obowiązkiem podatkowym.
- Wypłata rekompensaty w ramach ugody – Jeśli bank w ramach ugody wypłaca kredytobiorcy dodatkowe środki tytułem rekompensaty za rezygnację z dalszych roszczeń, te środki nie będą objęte zwolnieniem podatkowym i będą podlegały opodatkowaniu.
W tych przypadkach nawet jeśli umorzenie dotyczy kredytu hipotecznego, podatnik nie będzie mógł skorzystać ze zwolnienia i będzie zobowiązany do uiszczenia podatku dochodowego od umorzonej kwoty. Przed podjęciem decyzji o ugodzie z bankiem warto dokładnie przeanalizować warunki porozumienia oraz skorzystać z pomocy prawnika, który oceni, czy ugoda wiąże się z obowiązkiem podatkowym. Zawieranie ugody bez wsparcia prawnego może prowadzić do niekorzystnych rozstrzygnięć i dodatkowych kosztów podatkowych.
Klaudia Krzyżanowska
Opiekun Klienta
Ratuj swoje finanse! Zamów teraz BEZPŁATNĄ analizę umowy kredytowej i dowiedz się, jak możemy Ci pomóc.
Darmowa analiza umowy
Podsumowując, unieważnienie umowy kredytowej na drodze sądowej daje większą pewność co do uniknięcia opodatkowania niż ugoda zawierana bez odpowiedniego wsparcia prawnego.
Autor wpisu oraz Mistrz prawa na stronie rachelski.pl
Stanisław Rachelski
Wspólnik zarządzający
Prawnik biznesowy od 1987 roku, arbiter w Krajowym Sądzie Arbitrażowym w Warszawie, mediator przy Sądzie Okręgowym w Warszawie. Członek wielu rad nadzorczych. Zwolennik polubownego rozwiązywania sporów. Doświadczony negocjator i mediator. Ekspert w zakresie uwalniania od toksycznych kredytów. Specjalista w zakresie fuzji i przejęć, prywatyzacji, rynków kapitałowych oraz prawa handlowego i cywilnego. Wieloletni pracownik sektora bankowego.