Sprawy frankowe – jak wygląda postępowanie sądowe

Na przestrzeni ostatnich lat sprawy frankowe zdążyły zadomowić się w polskich sądach. Brak woli do polubownego rozwiązania przez sektor bankowy sprawia, że skierowanie sprawy na drogę sądową to obecnie jedyna skuteczna opcja, która umożliwi wyeliminowanie niedozwolonej klauzuli przeliczeniowej do waluty obcej z umowy kredytowej. Jak wygląda postępowanie sądowe w sprawach frankowych i jak się do niego przygotować?

Sprawy frankowe – od czego zacząć?

Każde postępowanie sądowe rozpoczyna sporządzony pozew frankowy, jednak istnieje szereg kroków, które należy wykonać, zanim sprawa trafi do sądu. Przede wszystkim konieczne jest zgromadzenie całej dokumentacji kredytowej, którą należy szczegółowo przeanalizować. Dopiero wtedy można podjąć decyzję na temat tego czy sprawa nadaje się do wytoczenia powództwa, oraz jakie roszczenia należy wystosować. Kolejną ważną kwestią jest dokładne wyliczenie wartości przysługujących roszczeń, wynikających z zaświadczenia potwierdzającego dotychczasową spłatę kredytu, oraz wysłanie reklamacji do banku. W przypadku otrzymania odmowy i wyczerpania możliwości postępowania reklamacyjnego należy rozpocząć postępowanie sądowe.

Pozew w sprawie frankowej

Odpowiedni sporządzony pozew frankowy jest podstawą do rozpoczęcia postępowania sądowego, dlatego przed jego przygotowaniem należy zwrócić uwagę na kilka istotnych czynników.

Jak szybko po złożeniu pozwu możemy spodziewać się wyroku w sprawie kredytu we frankach?

Czas upływający od momentu złożenia pozwu do zapadnięcia wyroku może się znacznie różnić w zależności od przypadku. W dużej mierze zależy on od sądu, w którym toczy się postępowanie oraz od sędziego, który rozpatruje daną sprawę. W obłożonych sądach, takich jak sądy warszawskie, oczekiwanie na wyrok może być znacznie dłuższe, jednak to właśnie tam toczy się najwięcej spraw frankowych. W sądach I instancji sprawy trwają średnio od ok. 12 do 24 miesięcy, natomiast w II instancji jest to od 12 do 18 miesięcy.

Coraz częściej ma jednak miejsce sytuacja, w której ustalenie nieważności kredytu frankowego odbywa się już na pierwszej rozprawie. Dotychczas dochodziło do takiej sytuacji w sprawach, w których bank pozwał klienta po zaprzestaniu spłaty kredytu. Ta tendencja przenosi się obecnie na sprawy, gdzie to klienci pozywają bank. W zakończeniu procesu na pierwszej rozprawie kluczowe jest oddalenie wniosków dowodowych banku o przesłuchanie jego pracowników – przesłuchanie tych osób często powoduje przedłużenie się sprawy o kilka miesięcy. Równie ważne jest dążenie do uznania umów za nieważne w całości, a nie odfrankowywane. Po stwierdzeniu nieważności umowy kredytu frankowego, dalsze rozliczenia stron najczęściej należą do prostych.

Ile kosztuje pozew?

Zanim dojdzie do wytoczenia powództwa do właściwego sądu, konieczne jest dokonanie opłaty sądowej od pozwu. Wysokość opłaty w sprawach z tytułu roszczeń bankowych wynosi 5% wartości przedmiotu sporu, jednak nie więcej niż 1 000 zł. Ta istotna informacja jest także przywilejem dla Frankowiczów – w tradycyjnym postępowaniu cywilnym dotyczącym zapłaty nie obowiązuje ustalony wcześniej limit opłaty początkowej. Dzięki temu przy roszczeniu na kwotę 100 000 zł kredytobiorca musi zapłacić jedynie 1 000 zł opłaty sądowej.

Do obowiązkowych opłat należy także zaliczyć opłatę skarbową od każdego pełnomocnictwa, która wynosi 17 zł od każdego kredytobiorcy.

Pierwsza rozprawa – kiedy?

Termin pierwszej rozprawy wyznaczany jest po wniesieniu pozwu do sądu, jednak okres oczekiwania na termin może być bardzo zróżnicowany – zależy od sądu, do którego został złożony pozew. Ze względu na większą ilość spraw, czas oczekiwania na rozprawę jest dłuższy w większych miastach i może wynosić od kilku do nawet kilkunastu miesięcy.

Ile terminów rozpraw może zostać wyznaczonych w sprawie frankowej?

Najczęściej są to trzy terminy, jednak nie jest to reguła – liczba wyznaczonych terminów rozpraw może się różnić w zależności od postępowania. Możliwe jest zakończenie sprawy w sądzie pierwszej instancji po jednym terminie rozprawy, jednak rzadko się to zdarza.

Przygotowując się do pierwszej i każdej kolejnej rozprawy dotyczącej kredytu frankowego należy pamiętać przede wszystkim o punktualności. Spóźnienie na rozprawę może nieść za sobą nieprzyjemne konsekwencje. Jeśli strona postępowania spóźni się na rozprawę, sąd może pominąć dowód z przesłuchania, przyjmując okoliczności przywołane przez drugą stronę, co może skutkować przegraniem sprawy. W przypadku spóźnienia osoby powołanej w charakterze świadka sąd może ukarać za brak stawiennictwa karą grzywny.

Co się dzieje na sali sądowej?

Przebieg sprawy zależy od stanu faktycznego i prawnego danej sprawy oraz od stopnia skomplikowania.

Przesłuchanie stron

Jako pierwsze przeprowadza się przesłuchanie stron. Sąd wzywa kredytobiorcę lub kredytobiorców w celu przesłuchania, pytając m.in. o proces zawierania umowy kredytowej, świadomość ryzyka kursowego i zmienności kursów walut, okoliczności zawarcia umowy.

Zeznania świadka

Następnie przeprowadzane jest przesłuchanie świadków, którzy zazwyczaj są wnioskowani przez bank. Świadkowie mówię m.in. o wyglądzie danej procedury udzielania kredytu, sposobie, w jaki bank pozyskuje środki na kredyty frankowe oraz o tym, w jaki sposób bank ustala kursy walut przy rozliczaniu umowy kredytu.

Opinia biegłego

Jeśli Sąd uzna to za konieczne, przeprowadzony zostanie dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu finansów i rachunkowości, aby dokładnie wyliczyć wysokość dochodzonego roszczenia.

Jak zachowywać się na sali sądowej?

Uczestnictwo w rozprawie wymaga dostosowania się do specyficznych zasad, które ukształtowane zostały przez prawo i wieloletnią tradycję. Wśród podstawowych reguł, możemy wyróżnić:

• obowiązek posiadania dowodu tożsamości,
• zwracanie się do składu sędziowskiego „Wysoki Sądzie”,
• schludny i elegancki ubiór,
• obowiązek wstania podczas wypowiedzi skierowanej do Sądu oraz ogłoszenia wyroku,
• możliwość wypowiedzi wyłącznie za zgodą sędziego,
• zakaz spożywania posiłków i napojów,
• obowiązek wyłączenia lub wyciszenia telefonu.

Specyfika spraw frankowych – rodzaje pytań

Nie da się całkowicie przewidzieć wszystkich pytań, które mogą pojawić się podczas przesłuchania, natomiast mając na uwadze specyfikę spraw o umowy frankowe, warto przygotować się na takie, które dotyczą:

• okoliczności zawarcia umowy – jakie były motywy zawarcia umowy; czy istniała możliwość negocjowania; dlaczego kredytobiorcy nie zdecydowali się kredyt w złotówkach; jaka była zdolność kredytowa; ile czasu mieli kredytobiorcy na zapoznanie się z warunkami umowy;
• charakteru strony – na co został przeznaczony kredyt; czy nieruchomość nabyta w ramach kredytu była miejscem prowadzenia działalności gospodarczej lub przedmiotem najmu;
• kursu CHF, LIBOR oraz ubezpieczenia niskiego wkładu własnego – czy bank opisał kształtowanie kursu frankowego w sposób precyzyjny; czy kredytobiorcy zostali poinformowani o stosowaniu dwóch kursów podczas spłaty i udzielania kredytu; czy kredytobiorca znał sposób oprocentowania kredytu;
• wykonania umowy – czy raty były spłacane terminowo; czy sposób ustalenia rat był zrozumiały; czy saldo zadłużenia w PLN urosło na przestrzeni czasu.

Szczególnie skomplikowane sprawy frankowe

Zastanawiając się, jak wygląda postępowanie w sprawach frankowych należy pamiętać, że z reguły nie kończą się one jedną rozprawą i są trudne do rozstrzygnięcia. Z pewnością pomoże sprawdzona kancelaria prawna, która specjalizuje się w sprawach frankowych i ma w nich doświadczenie, np. Kancelaria Rachelski & Wspólnicy. Wieloletnie doświadczenie i indywidualne podejście do każdej sprawy to cechy, które zdecydowanie przydadzą się na sali rozpraw. Masz kredyt we frankach? Sprawdź co zrobić.