Wysokość opłaty od wniosku o stwierdzenie zasiedzenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości: 40 czy 2000 złotych?

Zgodnie z art. 40 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, opłatę stałą w kwocie 2000 złotych pobiera się od wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie. Z kolei, art. 23 pkt 1 powołanej wyżej ustawy stanowi, że opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego lub samodzielnej jego części, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.  W jakiej wysokości należy więc uiścić opłatę od wniosku o stwierdzenie zasiedzenia prawa użytkowania wieczystego wraz z prawem własności wzniesionych na nim budynków?

Nie ulega wątpliwości, że prawo użytkowania wieczystego ma zbliżony charakter do prawa własności. Z tego względu mogłoby się wydawać, że do ustalenia opłaty od wniosku o stwierdzenie zasiedzenia tego prawa należy przyjąć za podstawę art. 40 ww. powołanej ustawy, określający opłatę stałą od wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie na kwotę 2000 złotych.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 listopada 2014 r. III CZP 86/14, nie podzielił jednak tego stanowiska i przyjął, że „od wniosku o stwierdzenie zasiedzenia prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z prawem własności wzniesionych na nim budynków i innych urządzeń pobiera się opłatę stałą określoną w art. 23 pkt 1 ustawy (…) o kosztach sądowych w sprawach cywilnych”.

Wyjaśniając tak zaprezentowane stanowisko SN wskazał, że przepisy ustawy o kosztach sądowych mają być wykładane w sposób ścisły. W ocenie SN, przepis art. 23 pkt 1 ustawy o kosztach cywilnych, ma charakter normy „awaryjnej”. Należy bowiem pobrać opłatę w kwocie 40 zł od wniosków rozpoznawanych w postępowaniu nieprocesowym, dla których przepisy szczególne nie przewidują opłat w innej wysokości. Ustawa o kosztach sądowych nie przewiduje odrębnej normy dotyczącej opłaty od wniosku o stwierdzenie zasiedzenia prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z prawem własności wzniesionych na nim budynków i innych urządzeń. Właśnie z tego powodu, dokonując ścisłej wykładni ustawy o kosztach w sprawach cywilnych, należy skorzystać z ww. normy „awaryjnej”.

Tak przyjęta wykładnia może być dyskusyjna. Jednak przyjęcie za podstawę opłaty stałej w opisanym wyżej przypadku kwoty w wysokości 40 złotych, stanowi wyraz realizacji gwarantowanego konstytucyjnie prawa do sądu.