Weksle „in blanco” – wygodna forma zabezpieczenia wierzytelności

Weksel to popularna forma zabezpieczenia wierzytelności używana zarówno w obrocie gospodarczym, jak i w życiu prywatnym. Prawidłowo wypełniony weksel stanowi potwierdzenie istnienia określonego zobowiązania, które jest wiążące dla wystawcy weksla (trasanta) lub osoby przez niego wskazanej (trasata). Charakterystyczną cechą zobowiązania wekslowego jest jego bezwarunkowość i abstrakcyjność, czyli brak jakichkolwiek okoliczności, czy warunków zawieszających jego wykonanie. Osobą uprawnioną do realizacji praw majątkowych wyrażonych w wekslu jest jego prawny posiadacz. Weksel może być spisany nawet na zwykłej kartce papieru, pod warunkiem, że zawiera wszystkie niezbędne elementy wymienione w ustawie Prawo wekslowe. Szczególną formą weksla jest weksel „in blanco”. Tego typu weksle są często spotykane w obrocie bankowym, jako jedna z form zabezpieczenia kredytu. W świetle Prawa wekslowego weksel „in blanco” to dokument niepełny w chwili wystawienia. Zazwyczaj na blankiecie wekslowym widnieje tylko podpis wystawcy weksla. Nie ma natomiast wpisanej sumy należności i terminu jej płatności. Brakujące dane, w razie zaistnienia takiej potrzeby, uzupełnia osoba, na której rzecz ma być dokonana zapłata z weksla (remitent). Żeby dokument mógł być uznany za weksel „in blanco”, blankiet wekslowy musi być podpisany przez dłużnika z zamiarem przyjęcia zobowiązania. Podpis wystawcy weksla składany na wekslu powinien być własnoręczny i czytelny oraz zawierać co najmniej nazwisko. Nie może być złożony drukowanymi literami ani odbity sposobem mechanicznym. Niedopuszczalne jest również posłużenie się inicjałami  albo innym znakiem graficznym. W przypadku spółek prawa handlowego i pozostałych podmiotów gospodarczych posługujących się firmą, weksel powinien być opatrzony pieczęcią firmową oraz podpisami osób uprawnionych do reprezentacji. Warto zwrócić uwagę, że wystawcą weksla nie może być spółka cywilna, lecz wyłącznie jej wspólnicy. Zazwyczaj wystawca weksla „in blanco” składa dodatkowo deklarację wekslową, która określa: w jakiej sytuacji i w jaki sposób weksel może być wypełniony. Deklaracja wekslowa chroni wystawcę przed ryzykiem, że weksel zostanie wypełniony w sposób dowolny. Przyjęcie weksla „in blanco” upoważnia remitenta (najczęściej jest nim bank) do jego wypełnienia w każdym czasie na sumę odpowiadającą zadłużeniu z tytuły umowy zawartej z trasantem, zgodnie z zawartą deklaracją wekslową. Zabezpieczenie kredytu w formie weksla „in blanco” upoważnia bank (lub innego wierzyciela) do dochodzenia swoich roszczeń z majątku wystawcy weksla. W sytuacji, gdy zobowiązanie zabezpieczone wekslem zostanie wypełnione, nastąpi na przykład całkowita spłata kredytu wraz z odsetkami, prowizją i innymi należnościami,  przekreślony weksel wraz z deklaracją wekslową powinien wrócić do rąk jego wystawcy. Jeśli wystawca nie zgłosi się po odbiór weksla zostanie on komisyjnie zniszczony zgodnie z procedurami obowiązującymi w danej instytucji finansowej.