Tajemnica bankowa – jakich informacji dotyczy?

Tajemnica bankowa to jeden z zasadniczych obowiązków każdego banku. Jest to tajemnica zawodowa związana z wykonywaniem konkretnej profesji, a jej podstawowym celem jest ochrona praw klienta. W Polsce obowiązek zachowania tajemnicy bankowej został sformułowany przez ustawodawcę w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zmianami). Zgodnie z treścią przepisu art. 104 ust. 1 Prawa bankowego obowiązek zachowania tajemnicy bankowej dotyczy banków, osób w nich zatrudnionych oraz osób, za których pośrednictwem banki wykonują czynności bankowe. Zgodnie z przepisami, ochroną objęte są wszystkie informacje dotyczące czynności bankowych i osób będących stronami umowy z bankiem, uzyskane w czasie negocjacji oraz w trakcie zawierania i realizacji umowy. Wyjątek stanowią jedynie te informacje, których ujawnienie jest niezbędne w celu należytego wykonania zawartej przez bank umowy. Tajemnicą bankową objęte są także informacje dotyczące osób, które, nie będąc stroną umowy dokonały czynności pozostających w związku z zawarciem takiej umowy. Obowiązek objęcia informacji tajemnicą bankową istnieje od chwili rozpoczęcia negocjacji z bankiem i przekazania bankowi przez klienta pierwszych informacji aż do czasu zakończenia okresu przechowywania przez bank tych informacji w każdej formie, w tym również elektronicznej. Jest to okres znacznie dłuższy niż okres obowiązywania umowy zawartej z bankiem. Trzeba jednak wiedzieć, że ustawa Prawo bankowe przewiduje szereg odstępstw od generalnej zasady (art. 104 ust.2-6, art.105-106c). Jest wiele instytucji i okoliczności przewidzianych przepisami wyżej wymienionej ustawy, w których bank jest uprawniony lub wręcz ma powinność ujawnienia informacji objętych tajemnica bankową. Spis instytucji, którym bank powinien udzielać informacji objętych tajemnicą bankową, jest długi. Należą do nich m.in.: inne banki, instytucje finansowe, Komisja Nadzoru Finansowego, Najwyższa Izba Kontroli, Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Generalny Inspektor Danych Osobowych, Komisja Papierów Wartościowych i Giełd, biegli rewidenci, wojsko i policja, prokuratorzy i sądy. Oczywiście ustawa dokładnie precyzuje okoliczności, w jakich instytucje te mogą uzyskać takie informacje, a także w jakich sytuacjach bank może odstąpić od zachowania tajemnicy bankowej. Tajemnica bankowa nie obowiązuje wobec klienta, którego dotyczą informacje objęte tajemnicą. Oznacza to, że ma on prawo nie tylko pełnego dostępu do danych dotyczących jego relacji z bankiem, ale również może na piśmie upoważnić bank do przekazania określonych informacji wskazanej przez siebie osobie lub instytucji. Za bezprawne ujawnienie tajemnicy bankowej bank ponosi odpowiedzialność cywilną i karną. Przewidziane przez obecnie obowiązujące przepisy sankcje to grzywna w wysokości do jednego miliona złotych oraz trzy lata więzienia.