Po 1 stycznia 2005 r. polscy kontrahenci przy zawieraniu umów będą mogli stosować normy ujęte w Zasadach Europejskiego Prawa Kontraktów PECL zamiast przepisów kodeksu cywilnego dotyczących zobowiązań.

PECL można wybrać bez względu na to, jakiej narodowości są kontrahenci. Można to zrobić nawet wówczas, gdy umowę zawrą dwaj polscy przedsiębiorcy.

PECL pozwala na swobodne zawieranie umów oraz kształtowanie ich postanowień, z zastrzeżeniem zachowania dobrej wiary, zasad uczciwego postępowania oraz bezwzględnie obowiązujących postanowień PECL, podczas gdy kodeks cywilny stanowi, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Aby w sposób właściwy interpretować postanowienia kontraktu zawartego na podstawie PECL, należy wziąć pod uwagę wspólną intencję stron, nawet jeśli odbiega ona od dosłownego znaczenia słów. Według kodeksu cywilnego oświadczenie woli tłumaczy się natomiast, tak jak tego wymagają okoliczności, w których zostało złożone, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Bada się więc, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, zamiast opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

Może się zdarzyć, że przy zawieraniu umowy jedna ze stron zechce nadać jej określone znaczenie, a druga w tym momencie będzie tego świadoma. Wtedy umowę interpretuje się zgodnie z intencją pierwszej strony.

Europejskich zasad nie będzie można stosować w sprawach uregulowanych w prawie rodzinnym, spadkowym i rzeczowym. W tym przypadku przy interpretacji umów istotna jest bowiem zasada wykładni językowej. Jeżeli umowa sporządzana jest w kilku wersjach językowych, z których żadnej nie określono jako rozstrzygającej, w przypadku różnic między nimi preferuje się wersję językową, w której umowę sporządzono pierwotnie.

Anna Bąkowska, Kancelaria Rachelski i Wspólnicy

Dla polskich przedsiębiorców jedną z korzyści przy zawieraniu umowy z uwzględnieniem PECL jest to, że przy zawieraniu umów z zagranicznymi kontrahentami nie muszą znać przepisów obowiązujących w ich krajach. Wystarczy, że poznają zasady PECL. Nie muszą więc szukać pomocy prawnej za granicą. Mogą też sporządzić projekt umowy opartej na PECL i na tej podstawie zawierać umowy z kontrahentami różnej narodowości. Zmniejsza to nie tylko koszty prowadzenia firmy, lecz zapewnia też większe bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym.