Źródło: Gazeta Finansowa Data: 23 kwietnia 2010 r. Autor: Renata Mosiołek
Utwór inspirowany to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, który posiada tę cechę, że powstał na skutek pobudki wynikającej z cudzego utworu. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. nie definiuje wprost pojęcia utworu inspirowanego. Jednak z art. 2 ustawy można wywnioskować, że dzieło inspirowane ma charakter samoistny, a jego twórca posiada pełnię praw autorskich. Wyodrębnienie takiego utworu przez ustawodawcę daje podstawę do stwierdzenia, że do stworzenia utworu inspirowanego nie jest potrzebna zgoda podmiotu uprawnionego do dzieła, które dało podstawy do inspiracji. Zgodnie z orzeczeniem SN „jeżeli twórczość została tylko podbudowana przez cudze dzieło, lecz autor nie przejmuje do swego utworu ani treści, ani formy cudzego dzieła, to ma się wtedy do czynienia z twórczością samodzielną” (orzeczenie SN z dnia 10 maja 1963 r., II CR 128/63; OSNCP 1964/4). Dozwolona inspiracja w reklamie Reklama i promocja są szczególnie istotną kwestią dla współczesnego przedsiębiorcy, który chce rozwijać swoją firmę. Odpowiednia kampania reklamowa przekłada się bezpośrednio na jego sukces, w tym także finansowy. Tak wiec warto zadbać o aspekt prawny inspiracji w reklamie. Przede wszystkim należy pamiętać, że pomysł czy idea nie podlega ochronie prawnoautorskiej. Liczy się koncepcja W przypadku reklamy pomysł czy koncepcja ma zasadnicze i kluczowe znaczenie, gdyż dzięki nim może nastąpić konkretyzacja choćby wstępnej prezentacji kampanii reklamowej. Mimo wszystko ochronie podlega końcowa forma takiej prezentacji, a nie pomysł, na jakim została oparta. Twórca reklamy może zainspirować się inną reklamą, jednak musi uważać, by w efekcie końcowym nie doszło do opracowania czyjegoś dzieła. Delikatna granica Granica między opracowaniem utworu a utworem powstałym z inspiracji jest bardzo delikatna. Z orzecznictwa SN wynika, że kryterium rozgraniczającym w każdym przypadku jest poziom twórczego przetworzenia elementów dzieła inspirującego. Oznacza to, że inspirując się czyimś dziełem, musimy uważać, by inspiracja była tylko impulsem do stworzenia czegoś nowego, a nie przekształciła się w plagiat. Naruszenie dóbr osobistych twórcy Jeśli okaże się, że nasza praca jest opracowaniem tj. utworem, który czerpie z innego utworu nie tylko treść, ale i formę, to dojdzie do naruszenia praw autorskich. Bezprawność działania powstaje wówczas, gdy stworzymy utwór zależny bez zgody pierwotnego twórcy. Wynika to z przysługującego twórcy prawa do integralności treści i formy utworu, a także rzetelnego jego wykorzystania. Stopień naruszenia dobra osobistego twórcy będzie oceniany według kryterium obiektywnego, nie zaś subiektywnego odczucia osoby zainteresowanej (orzeczenie SN z dnia 21 września2006 r., I CSK 118/06; OSNC 2007/5/77). Oznacza to, że odpowiedzialność ta ma charakter obiektywny i jest niezależna od winy czy złej woli osoby naruszającej. Środki ochrony prawnej Wśród środków ochrony prawnej twórcy przysługuje grupa roszczeń: roszczenie o zaniechanie, roszczenie o usunięcie skutków naruszenia, roszczenie o zadośćuczynienie oraz roszczenie zapłaty sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Należy zaznaczyć, że roszczenie o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przysługuje twórcy dodatkowo i wyłącznie w sytuacji, gdy naruszenie jego praw było zawinione. Jest roszczeniem alternatywnym wobec roszczenia zapłaty sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
Chcemy, aby nasze artykuły były dla Ciebie interesujące i zawierały praktyczne informacje. Oddaj głos w naszej sondzie i zdradź nam, jakie tematy są dla Ciebie szczególnie ważne.