Na co trzeba uważać, nawiązując współpracę ze spółką cywilną

Częstym błędem jest traktowanie jej jako podmiotu posiadającego podmiotowość prawną. Kontrahenci powinni zawrzeć umowę ze wspólnikami spółki wymienionymi z imienia i nazwiska, ponieważ za zobowiązania wynikające z działalności odpowiadają wspólnicy. (…)

Trzy pytania do dr Przemysława Adamusa, radcy prawnego w Kancelarii Prawniczej Rachelski i Wspólnicy

Wielu przedsiębiorców będących kontrahentami spółek cywilnych często nie zdaje sobie sprawy, że popełnia błędy w zawieranych umowach handlowych. Jakie nieprawidłowości zdarzają się najczęściej?

Jednym z najczęściej spotykanych błędów jest traktowanie spółki cywilnej jako podmiotu posiadającego podmiotowość prawną, czyli takiego jak – przykładowo – spółka handlowa wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. W rezultacie błędnie formułowane są komparycje umów, czyli te ich części, w których oznacza się, kto jest stroną kontraktu oraz kto daną stronę reprezentuje. Najczęściej partnerzy handlowi ograniczają się do podania nazwy spółki cywilnej, jej adresu, a także numerów NIP i REGON.

Jakie konsekwencje może mieć tego rodzaju błędne sformułowanie komparycji umowy ze spółka cywilną?

Konsekwencje mogą być bardzo poważne.
W rzeczywistości bowiem umowa spółki uregulowana przepisami kodeksu cywilnego – nazywana powszechnie spółką cywilną – nie ma podmiotowości prawnej, chociaż ma nadany numer REGON oraz NIP. Warto zaznaczyć, że przez umowę spółki cywilnej wspólnicy pisemnie zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez określone działanie np. wniesienie wkładów. W praktyce oznacza to, że odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z działalności spółki cywilnej ponoszą wspólnicy, a nie sama spółka. Poza tym spółka cywilna nie ma swojego odrębnego majątku. Chodzi o to, że majątek służący do prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej należy do wspólników. Wyrażając to inaczej, upraszając – jest to łączny majątek wspólników. Ma to bardzo istotne konsekwencje. Przykładowo, stroną postępowania cywilnego dotyczącego sporu o zapłatę nie będzie spółka cywilna tylko jej wspólnicy. Może ich być dwóch, trzech albo nawet więcej.

Czy oznacza to, że w przypadku nieprawidłowej komparycji umowy kontrahenci mogą mieć poważne kłopoty z odzyskaniem należnych pieniędzy w przypadku powstania ewentualnych sporów ze spółką cywilną?

Tak. Jak już wspomniałem, spółka cywilna nie dysponuje własnym majątkiem. Dlatego kontrahenci mogą egzekwować swoje należności wyłącznie od wspólników spółki cywilnej. Z umowy zawartej ze wspólnikami spółki cywilnej powinno jednoznacznie wynikać, że jest ona zawierana z określonymi jej wspólnikami wymienionymi z imienia i nazwiska, z podaniem adresu zamieszkania i numeru NIP. Sugerowane jest również uzyskanie od wspólników numeru PESEL.

Należy też zapisać, że wspólnicy prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, która działa pod określoną nazwą, ma numer NIP, REGON (opcjonalnie) oraz adres rejestrowy. Ponadto wskazane jest, aby umowa spółki cywilnej każdorazowo stawała się parafowanym załącznikiem do umowy handlowej.

Rozmawiał Krzysztof Tomaszewski

WZÓR: Część komparycji umowy cywilnoprawnej ze spółką cywilną: 1. (imię, nazwisko), prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (pełne brzmienie firmy obejmujące imię i nazwisko) z siedzibą w (miejscowość, kod pocztowy), ul. (nazwa ulicy, numer budynku, numer lokalu), zamieszkały w (miejscowość, kod pocztowy), ul. (nazwa ulicy, numer budynku, numer lokalu), legitymujący się dowodem osobistym serii (seria dowodu osobistego) numer (numer dowodu osobistego), posiadający numer NIP (numer NIP) oraz PESEL (numer PESEL), działający osobiście oraz 2. (imię, nazwisko), prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (pełne brzmienie firmy obejmujące imię i nazwisko) z siedzibą w (miejscowość, kod pocztowy), ul.(nazwa ulicy, numer budynku, numer lokalu), zamieszkały w (miejscowość), ul. (nazwa ulicy, numer budynku, numer lokalu), legitymujący się dowodem osobistym serii (seria dowodu osobistego) numer (numer dowodu osobistego), posiadający numer NIP (numer NIP) oraz PESEL (numer PESEL), działający osobiście, prowadzący wspólnie działalność gospodarczą pod nazwą (nazwa spółki cywilnej najczęściej zawiera imiona i nazwiska wspólników)*, (miejscowość, kod pocztowy), ul. (nazwa ulicy, numer budynku, numer lokalu), posiadającą numer NIP (numer NIP) oraz REGON (numer REGON). * nazwa spółki cywilnej najczęściej zawiera imiona (dopuszczalne jest zamieszczenie tylko pierwszej litery imienia) i nazwiska przynajmniej dwóch wspólników ze wskazaniem, że zawarli oni spółkę cywilną (w praktyce używa się skrótów: spółka cyw., s-ka cyw. bądź S. C.). Źródło: Kancelaria Prawnicza Rachelski i Wspólnicy.