12 kwietnia 2024

Anna Domin

Miejscem pracy może być określony obszar, a nie siedziba firmy

Pracodawca rozwija działalność gospodarczą i chce zatrudnić przedstawicieli handlowych. Czy dopuszczalne jest w umowie o pracę określenie miejsca pracy jako […]

Pracodawca rozwija działalność gospodarczą i chce zatrudnić przedstawicieli handlowych. Czy dopuszczalne jest w umowie o pracę określenie miejsca pracy jako cały kraj?

Art. 29 par. 1 pkt 2 k.p. wymienia miejsce wykonywania obowiązków jako jeden z istotnych elementów umowy o pracę. Nie określa jednak sposobu jego ustalania ani też nie wymaga, by strony uzgodniły jedno stałe miejsce jej świadczenia. Ogólnie pod tym pojęciem rozumie się jednostkę przestrzeni, w której pracownik stale świadczy pracę.
W wyroku z 11 kwietnia 2001 r. (I PKN 350/00) Sąd Najwyższy zauważył, że miejscem wykonywania obowiązków nie musi być lokal ani pomieszczenie mające stały adres. Praca, której przedmiotem jest np. pozyskiwanie klientów lub akwizycja, wykonywana będzie w różnych miejscach, a jej istotą jest nieustanne przemieszczanie się pracownika na pewnym obszarze. Miejsce jej świadczenia, jeżeli uzasadnia to rodzaj zadań, może zatem obejmować pewną zamkniętą przestrzeń poza granicami administracyjnymi jednej miejscowości. Można więc przyjąć, że w przypadku niektórych pracowników mobilnych (np. kierowcy, przedstawiciele handlowi) miejsce ich pracy można określić jako pewien określony obszar.
W uchwale z 19 listopada 2008 r. (II PZP 11/08) SN, rozpatrując zagadnienie związane z ustaleniem miejsca wykonywania pracy przez kierowców transportu międzynarodowego, wyraził pogląd, że obowiązujące przepisy nie wykluczają, by obejmowało ono pewien obszar geograficzny (np. kraje UE, obszar RP), a nie stały punkt. Nie oznacza to jednak całkowitej dowolności stron w tym zakresie.
Jeżeli wskazane w umowie miejsce pracy nie odzwierciedla rzeczywistego stanu rzeczy, tzn. nie jest to obszar, w którym pracownik jest na stałe zobowiązany do przemieszczania się oraz nie jest zsynchronizowane z rodzajem wykonywanych przez niego obowiązków, może prowadzić to do oceny, iż postanowienie dotyczące miejsca pracy jest nieważne na mocy art. 58 par. 3 k.p. w związku z art. 300 k.p. (uchwała SN z 19 listopada 2008 r., II PZP 11/08).