Leasing a zmiana formy prawnej działalności

Masz w planach zmianę formy prawnej prowadzonej działalności? Sprawdź, co z umowami leasingu zawartymi przed przekształceniem.

Przekształcenie jest bowiem zmianą formy prawnej funkcjonowania danego podmiotu na inną formę, bez zmiany tego podmiotu na inny podmiot. Zgodnie z art. 551 § 1 i 2 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), spółki jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna (spółka przekształcana) mogą być przekształcone w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą). Przekształceniu w spółkę prawa handlowego może także ulec spółka cywilna. Za sprawą przepisów ustawy z 25 marca 2011 r. 0 ograniczeniu barier administracyjnych dla obywateli 1 przedsiębiorców, ustawodawca wprowadził do k.s.h. także możliwość przekształcenia w jednoosobową spółkę kapitałową przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą we własnym imieniu (551 § 5 k.s.h.). Przed wprowadzeniem zmian osoba fizyczna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą, chcąc kontynuować ją w formie spółki kapitałowej musiała wnieść przedsiębiorstwo w formie aportu do nowoutworzonej spółki. Kodeks spółek handlowych stanowi, że spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej (art. 553 § 1 k.s.h.). Na gruncie prawa podatkowego regułę szczególną w stosunku do uregulowań kodeksu spółek handlowych stanowi art. 93a ordynacji podatkowej (o.p.). Zgodnie z jego brzmieniem, osoba prawna powstała w wyniku przekształcenia innej osoby prawnej lub spółki nie mającej osobowości prawnej, a także osobowa spółka handlowa powstała w wyniku przekształcenia innej spółki nie mającej osobowości prawnej lub spółki kapitałowej, wstępuje we wszystkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej osoby lub spółki. Należy zatem stwierdzić, że w trakcie przekształcenia spółki nie mamy do czynienia z powstaniem nowego podmiotu. Spółka przekształcona zachowuje bowiem ciągłość prawną spółki przekształcanej, wstępując z dniem przekształcenia we wszystkie, wynikające z przepisów podatkowych, prawa i obowiązki spółki przekształcanej. Biorąc powyższe pod uwagę, umowy leasingu zawarte przez spółki prawa handlowego lub spółki cywilne przed przekształceniem w inne spółki prawa handlowego nadal będą traktowane jako umowy leasingu, w związku z czym opłaty związane z kosztami leasingu będą stanowiły dla spółki przekształconej koszty uzyskania przychodu, a przedmiot umowy leasingu nie będzie musiał ponownie spełniać warunków zawartych w art. 17b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dużo więcej wątpliwości dotyczących sposobu traktowania umowy leasingu po przekształceniu budzi sytuacja, w której to przedsiębiorca będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą we własnym imieniu przenosi działalność gospodarczą do spółki kapitałowej z zachowaniem ciągłości prawnej. Wynika to z faktu, iż przy okazji wprowadzania zmian w Kodeksie spółek handlowych, ustawodawca nie wprowadził także w tym przypadku odpowiednich zmian w ustawie Ordynacja podatkowa, dających pełne przekonanie o sukcesji praw i obowiązków podatkowych. Przełożyło się to na wątpliwości dotyczące sposobu traktowania umowy leasingu zawartej przez przedsiębiorcę, a kontynuowanej w spółce kapitałowej. Szczególnie problematyczna – zarówno dla finansujących, jak i korzystających z przedmiotu leasingu – okazała się kwestia, czy po dacie przekształcenia umowy leasingu powinny podlegać ponownej ocenie pod kątem spełnienia warunków uznania za leasing operacyjny lub finansowy tzn. przesłanek z art. 17a-l ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Do powyższego problemu ustosunkowało się Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 1628, która została ogłoszona 19 marca 2012 r. Ministerstwo zwróciło uwagę, iż problematykę sukcesji praw i obowiązków podatkowych spółki kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą we własnym imieniu należy rozpatrywać w dwóch aspektach: zapewnienia interesów budżetu państwa i ciągłości prowadzonej działalności. Odnosząc się do pierwszego z nich, objęcie sukcesją podatkową wszelkich praw i obowiązków osoby fizycznej będącej przedsiębiorcą przy przekształceniu w jednoosobową spółkę kapitałową nie jest możliwe, gdyż spowodowałaby ona wprowadzenie do Ordynacji podatkowej swoistego modelu unikania obniżeń podatkowych, co naraziłoby budżet państwa na poważne szkody. Z drugiej jednak strony, w art. 5842 k.s.h. ustawodawca nie wyłączył stosowania sukcesji podatkowej w stosunku do ogółu praw wynikających z prawa podatkowego, a jedynie w stosunku do ulg z niego wynikających. Instytucja leasingu podlega ogólnemu reżimowi przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, a wszelkie opłaty związane z używaniem przedmiotu leasingu mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu po spełnieniu przesłanek wynikających z art. 15 ust. 1 wyżej wspomnianej ustawy. Dlatego należy przyjąć, że jeśli na dzień przekształcenia nie dochodzi do zawarcia nowej umowy lub zmiany jednej ze stron, a zmianie podlega jedynie forma prawna, pod jaką w obrocie gospodarczym występuje jedna z nich, umowa taka nie powinna podlegać ponownej ocenie spełnienia przesłanek z art. 17a-l ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Podsumowując, zarówno spółka kapitałowa powstała z przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą we własnym imieniu, jak również spółka prawa handlowego powstała z przekształcenia innej spółki, może rozliczać koszty uzyskania przychodów opłat leasingowych poniesionych po dniu przekształcenia, z tym jednak zastrzeżeniem, że dopiero konkretny stan faktyczny pozwala stwierdzić, czy dana umowa stanowi podatkową umowę leasingu finansowego lub operacyjnego określonego odpowiednio w art. 17b i 17f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.