Obowiązkiem pracodawcy jest prowadzenie ewidencji czasu pracy pracownika do celów prawidłowego ustalenia jego wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą. Jak udowodnić pracę w godzinach nadliczbowych, gdy taka ewidencja nie jest prowadzona?
Przedmiotem ewidencji czasu pracy powinien być zarówno czas pracy mieszczący się w ustalonym rozkładzie czasu pracy, jak też praca w przedłużonym wymiarze czasu pracy, w godzinach nadliczbowych, w niedziele i święta, w porze nocnej, w dodatkowych dniach wolnych od pracy, a także w ramach dyżurów. Problem pojawia się, gdy pracodawca zaniecha powyższego obowiązku i nie prowadzi ewidencji czasu pracy lub prowadzi ją w sposób nieprawidłowy. W takiej sytuacji dowodem pracy w godzinach nadliczbowych mogą być zeznania świadków, którzy potwierdzą przed sądem, iż dany pracownik pracował w określonych dniach dłużej, niż twierdzi pracodawca lub widnieje w prowadzonej przez niego ewidencji czasu pracy. Dowód stanowić mogą również prywatne zapiski samego pracownika, które prowadził na własny użytek. Istotny jest tu wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2000 r. (I PKN 71/00, OSNAPiUS 2002/10/231)w którym orzekł, że przepisy kodeksu pracy dotyczące obowiązków pracodawcy związanych z ewidencjonowaniem czasu pracy pozwalają na przyjęcie, że pracownik może prowadzić dowód prima facie na okoliczność faktycznie przepracowanych godzin nadliczbowych. Służy temu konstrukcja domniemań faktycznych (art.231 k.p.c.). Brak wymienionej dokumentacji wynikający z zaniechania jej prowadzenia przez pracodawcę powoduje zmianę wynikającej z art. 6 k.c.ogólnej zasady ciężaru dowodu i przerzucenie go na pracodawcę. W sprawie o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych pracodawca ma w takim przypadku obowiązek wykazać, że pracownik nie pracował w takim rozmiarze, jak twierdzi, a tym bardziej, jaki udokumentował (wyrok SN z 5 maja 1999 r., I PKN 665/98,OSNP 2000/14/535). Podsumowując, w sytuacji kiedy pracodawca nie wykonuje nałożonych na niego ustawowych obowiązków dotyczących prowadzenia ewidencji czasu pracy, pracownik może wszelkimi możliwymi środkami dowodowymi udowodnić przed sądem pracy pracę w godzinach nadliczbowych.
