Źródło: Gazeta Prawna Data: 10 listopada 2008 r. Autor: Seweryn Kowalczyk Dopuszczalna jest wypłata dywidendy wspólnikom w formie rzeczowej, niepieniężnej. Jej wartość musi być jednak ceną rynkową. Powinna obejmować wartość nakładów, koszt produkcji oraz marże. Przepisy prawa handlowego nie określają, w jakiej formie ma być wypłacona dywidenda na rzecz wspólników/akcjonariuszy spółki. Pojęcie zysku utożsamiane jest z określonym wynikiem finansowym spółki, który sprowadza się do nadwyżki między przychodem a kosztem uzyskania przychodów. Wzależności od rodzaju spółki kapitałowej (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna) mogą być różne przesłanki wypłaty zysku (dywidendy) przez spółkę na rzecz jej udziałowców/akcjonariuszy. Nie rozważamy możliwości wypłaty dywidendy przez spółkę publiczną (dotyczy spółki akcyjnej, której akcje są dopuszczone do publicznego obrotu papierami wartościowymi), gdyż ze względu na regulacje publicznego obrotu takie rozwiązanie jest wątpliwe. W praktyce przyjmuje się, że na wypłatę dywidendy w innej formie niż pieniężna powinni wyrazić zgodę w formie uchwały wszyscy wspólnicy spółki. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością umowa może określać inny od kodeksowego sposób podziału zysku, zaś w przypadku braku takich postanowień zysk przypada-jący wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów, z uwzględnieniem, że dywidenda uprzywilejowana nie może przewyższać nie więcej niż o połowę dywidendy przysługującej udziałom nieuprzywilejowanym. Wysokość dywidendy dla określonego udziałowca będzie zależeć od postanowień umowy, czy udziały jego są uprzywilejowane pod względem dywidendy. W przypadku spółki akcyjnej akcjonariuszom przysługuje prawo do zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym za poprzedni rok obrotowy, zbadanym przez biegłego rewidenta. Jeśli wszyscy wspólnicy/akcjonariusze spółki wyraża zgodę na wypłatę na rzecz konkretnego wspólnika dywidendy rzeczowej, to możliwa jest wypłata w takiej formie dywidendy. Uchwała wspólników/akcjonariuszy szczegółowo powinna określać dane wspólnika, liczbę akcji, udziałów, które posiada, wysokość dywidendy pieniężnej przysługującej za dany rok obrotowy oraz określać przedmiot rzeczowy, który będzie surogatem dywidendy pieniężnej, tj. dom jednorodzinny, księgę wieczystą, rynkową wartość nieruchomości na określony dzień dywidendy. Wymaga podkreślenia, że wartość nieruchomości powinna być równa wysokości przysługującej wspólnikowi dywidendy. W przypadku, gdy jest wyższa, wspólnik powinien zobowiązać się do wniesienia różnicy na rzecz spółki. Zarząd spółki powinien zostać upoważniony w uchwale wspólników do przeniesienia w określonym czasie na wspólnika własności nieruchomości – forma aktu notarialnego. Nie jest konieczne, aby wartość nieruchomości wyceniał rzeczoznawca. W taki sposób dokonaną wypłatą dywidendy wiążą się konsekwencje podatkowe. Spółka jest płatnikiem podatku zryczałtowanego od dochodów w zyskach osób prawnych (dywidend), w związku z tym jest obowiązana do poboru podatku od dywidendy wypłaconej na rzecz wspólnika. W przypadku gdy dywidenda jest w formie rzeczowej (nieruchomości), wówczas spółka powinna potrącić zaliczkę przez zaliczeniem kwoty dywidendy na cenę nieruchomości albo zobowiązać wspólnika do wpłaty kwoty podatku na rachunek spółki przed przeniesieniem własności nieruchomości (domku jednorodzinnego). Wartość domku jednorodzinnego, będącego rzeczowym surogatem dywidendy pieniężnej, powinna być ceną rynkową, tj. obejmować wartość nakładów, koszt produkcji oraz marże spółki, przedsiębiorstwa oraz dodatkowo obowiązujące podatki.
Informacja o autorze| SEWERYN KOWALCZYK, prawnik, Rachelski i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza
Chcemy, aby nasze artykuły były dla Ciebie interesujące i zawierały praktyczne informacje. Oddaj głos w naszej sondzie i zdradź nam, jakie tematy są dla Ciebie szczególnie ważne.
