Dokumenty do emerytury

Czytelnik pyta

Mam 63 lata i rozpocząłem intensywne zbieranie dokumentów do emerytury. Zebrałem wiele papierków, aż w końcu dotarłem do firmy, w której przepracowałem z górą 15 lat. Okazało się jednak, że nie otrzymam potwierdzenia wysokości osiąganych w tamtym czasie dochodów, bo wprowadzono przepis, który mówi, że nie ma obowiązku przechowywania takich danych w archiwach.
A to oznacza, że bardzo korzystny okres wypada mi ze średniej emerytalnej. Co robić?

Odpowiedź

MICHAŁ TOMASIAK Rachelski i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza

Akta pracownicze, w tym listy płac, są dokumentacją niearchiwalną.
Ustawodawca przewidział więc określony czas na ich przechowywanie, po którym dokumenty te mogą zostać zniszczone. Dopiero od 1 stycznia 2003 r. w nowelizacji Ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DU. z 2004 r. Nr 39, poz. 353) ustalono, że dokumentację płacową należy przechowywać przez 50 lat. Do tego czasu obowiązek przechowywania wynosił 12 lat, a od 1991 r. 20 lat. Nie można więc skutecznie żądać od pracodawcy np. odszkodowania w razie braku tych dokumentów w jego zasobach.
Pracownik może jednak wykazać otrzymywane wynagrodzenie za pomocą innych dowodów w postępowaniu o przyznanie emerytury. Mogą to być np. wszelkie dokumenty pisemne, w których jest wskazana wysokość wynagrodzenia: legitymacje ubezpieczeniowe zawierające wpisy o okresach zatrudnienia i osiąganych wówczas wynagrodzeniach lub dokumenty w aktach osobowych pracownika (np. umowy o pracę, angaże, przeszeregowania) zawierające informacje o wysokości miesięcznego wynagrodzenia. Dokumentem posiłkowym mogą być także zeznania świadków.
Co więcej – jeżeli da się ustalić okres zatrudnienia, ale nie wysokość wynagrodzenia za ten czas, to można skorzystać z dobrodziejstwa art. 15 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym „Jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy“.