Czy pracodawca może żądać od pracownika podpisania weksla in blanco

Pracodawca, zatrudniając pracownika, dał mu do podpisania weksel in blanco, aby zabezpieczyć się na wypadek szkody wyrządzonej przez niego. Czy miał do tego prawo?

Kodeks pracy, określając odpowiedzialność materialną pracowników, nie wprowadził wyraźnej normy wyłączającej możliwość zastosowania prawa wekslowego w celu zabezpieczania roszczeń wynikających ze stosunku pracy. Stąd też zdecydowana większość przedstawicieli doktryny nie kwestionuje możliwości wekslowego zabezpieczenia roszczeń pracodawcy. Stanowisko to potwierdza też orzecznictwo Sądu Najwyższego (SN),m.in.wyrok z 21 maja 1981 r. (IV PRN 6/81, OSNC 1981/11/225), w którym stwierdzono, że gdyby ustawodawca chciał wyłączyć dochodzenie roszczeń pracodawcy w stosunku do pracownika, wynikających z weksla, i w ten sposób dać wyraz braku możliwości stosowania weksla gwarancyjnego dla zabezpieczenia roszczeń o naprawienie ewentualnych przyszłych szkód wyrządzonych pracodawcom przez pracowników, to zostałoby to określone w przepisach prawa pracy. W praktyce zabezpieczenie wekslowe jest wykorzystywane w celu zabezpieczenia ewentualnych roszczeń odszkodowawczych pracodawcy w stosunku do pracowników, którym powierzono mienie z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się (art. 124 k.p.). Pracodawca zatrudniający takiego pracownika może przyjąć w depozyt podpisany przez pracownika weksel in blanco (weksel gwarancyjny) na wypadek szkody, która może powstać w przyszłości. Inaczej natomiast przedstawia się sytuacja, gdy chodzi np. o zabezpieczenie roszczeń pracodawcy na wypadek wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę przez pracownika. Tu SN, W wyroku z 19 marca 1998 (I PKN 560/97, OSNP 1999/5/160),wypowiedział się jasno, że zabezpieczenie wekslowe ewentualnych roszczeń pracodawcy na wypadek wcześniejszego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę na czas określony jest niedopuszczalne, gdyż byłoby sprzeczne nie tylko z zasadą wolności pracy, ale również z wyczerpującą regulacją roszczenia odszkodowawczego w przypadku nieuzasadnionego rozwiązania stosunku pracy przez pracownika w trybie art. 55 par. 111 k.p.