Warto znać Prawa Pracownika, które często są łamane! Sprawdź gdzie możesz szukać pomocy.

Prawo pracy to zespół norm prawnych, który określa stosunek pracy oraz prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy. Niestety, prawa pracownika nie zawsze są respektowane przez pracodawców i bardzo często zdarza się, że są łamane.  Warto zapoznać się z regulaminem pracy, nawet kiedy podejmujemy prace sezonowe i bronić swoich praw. Co zrobić w sytuacji, kiedy złamane zostaną prawa pracownika i gdzie uzyskać pomoc?

Pracownicy sezonowi – najbardziej poszkodowani

Praca sezonowa dotyczy często młodych osób, dla których praca w wakacje jest pierwszą, jakiej się w życiu podjęli. Niestety, to właśnie pracownicy sezonowi najczęściej borykają się z problemem nieprzestrzegania prawa pracownika przez pracodawcę. Młodzi, którym zależy na pierwszym zarobku i którzy nie orientują się, na czym polegają prawa pracownika, także sezonowego, są najłatwiejszymi ofiarami nieuczciwych przełożonych. Wielu z nich godzi się na umowy słowne, które w razie złamania prawa trudno jest udowodnić i wyegzekwować ich warunki. Takie sytuacje zdarzają się co roku, a prawo pracy łamane jest na różne sposoby. Jakie prawa i obowiązki przysługują pracownikom i pracodawcom, i które z nich są łamane najczęściej?

Prawa i obowiązki pracownika

Przede wszystkim przed podjęciem pracy i rozpoczęciem wykonywania obowiązków, należy podpisać umowę. Jest to podstawa współpracy, która powinna być podpisana przez pracodawcę i pracownika oraz zawierać jasno określone informacje o tym, jakie prawa i obowiązki są przyznawane każdej ze stron. Kwestie niezawarte w umowie reguluje kodeks pracy. Umowa o pracę lub umowa zlecenie jest niezbędna do tego, aby praca odbywała się całkowicie legalnie i bezpiecznie a w razie złamania prawa pracownika, jest gwarancją i zabezpieczeniem. Brak umowy to jeden z najczęstszych przypadków łamania prawa pracownika, z czym borykają się również pracownicy sezonowi.

Najczęściej łamane prawa pracownika

Prawo do wynagrodzenia to jedno z podstawowych praw pracownika i powinno być wypłacane co najmniej raz w miesiącu – w dniu, który określa umowa. Powinno to nastąpić nie później niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego i obowiązuje to bezwzględnie na sytuację. Niezależnie od tego, czy firma ma wpływ na to, że wypłata się spóźnia czy też nie, pracownik może skutecznie domagać się przestrzegania swoich praw.
Kodeks pracy określa także, jak powinien wyglądać czas pracy oraz przerwy a pracodawca, który narusza te przepisy, bezwzględnie popełnia wykroczenie. Do nieprzestrzegania prawa czasu pracy należy m.in.:

• przekroczenie dopuszczalnych norm czasu pracy;
• brak ustalenia okresów rozliczeniowych;
• nieudzielenie 15-minutowej przerwy przy wymiarze czasu pracy przekraczającym 6 godzin na dobę;
• praca bez zapewnionego, minimalnego nieprzerwanego wypoczynku dobowego i tygodniowego;
• zlecanie pracownikom szczególnie chronionym pracę przekraczającą wymiar 8 godzin na dobę.

Prawo pracy określa również prawo do urlopu wypoczynkowego, które także często zostaje złamane. Urlop bezwzględnie należy się pracownikom pracującym na etacie i nie mogę się oni go zrzec. Prawa pracownika określają, że pracodawca ma obowiązek udzielić urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym zostało nabyte do niego prawo lub do 30 września następnego roku. Nieprzestrzeganie tego prawa grozi pracodawcy karą grzywny.

Co zrobić, gdy zostaniemy oszukani?

Kiedy prawa pracownika i regulamin pracy zostają złamane przez przełożonego, osoba zatrudnione może złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) oraz do sądu pracy. Jeżeli ma podpisaną umowę o pracę, to nie poniesie ona kosztów rozpatrzenia skargi przez te instytucje. W przypadku umów cywilnoprawnych sprawa wygląda nieco inaczej. W grę wchodzi możliwość dochodzenia swoich spraw z powództwa cywilnego, aczkolwiek wiąże się to z koniecznością poniesienia kosztów sądowych procesu, chyba że osoba składająca skargę nie zostanie na swój wniosek zwolniona z ich ponoszenia. 

Kto może nam pomóc?

Skargę do PIP trzeba złożyć w formie pisemnej i można ją wysłać pocztą, mailem lub złożyć osobiście. Ważne jest, aby zebrać materiały potwierdzające słowa skarżącego dotyczące tego, w jaki sposób łamane są prawa pracownika. Mogą to być otrzymane od pracodawcy dokumenty, maile dotyczące zdarzeń lub świadkowie, którzy potwierdzą słowa skarżącego. Cokolwiek, co potwierdzi, że kodeks i prawo pracy zostały złamane. Sprawę można również skierować na drogę sądową i samodzielnie złożyć pisemny pozew. Jeśli jednak nie chcemy decydować się na samodzielną walkę, pomocny może okazać się adwokat prawa pracy. Warto sprawdzić, która kancelaria radców prawnych ma doświadczenie w tego typu sprawach i zaufać w tej kwestii specjalistom, zwłaszcza jeśli jest to skomplikowana sprawa.

Prawa pracownika to podstawa, o której warto pamiętać przed podjęciem decyzji o jakiejkolwiek współpracy. Nieznajomość prawa szkodzi, dlatego należy znać swoje prawa i wiedzieć, do kogo zwrócić się o pomoc, w przypadku gdy kodeks i regulamin pracy zostają złamane.