18 listopada 2017

Anna Domin

Spółka kapitałowa, a bank

Jak banki utrudniają nowym spółkom kapitałowym założenie rachunku bankowego Każda osoba zakładająca spółkę kapitałową (spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę akcyjną) wie, że aby rozpocząć prowadzenie działalności w tej formie spółka powinna mieć, przed złożeniem wniosku rejestracyjnego do KRS, założony rachunek bankowy, na który wspólnicy, czy też akcjonariusze mogliby wpłacić swoje wkłady na pokrycie udziałów/akcji […]

Jak banki utrudniają nowym spółkom kapitałowym założenie rachunku bankowego

Każda osoba zakładająca spółkę kapitałową (spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę akcyjną) wie, że aby rozpocząć prowadzenie działalności w tej formie spółka powinna mieć, przed złożeniem wniosku rejestracyjnego do KRS, założony rachunek bankowy, na który wspólnicy, czy też akcjonariusze mogliby wpłacić swoje wkłady na pokrycie udziałów/akcji obejmowanych w kapitale zakładowym spółki. Do niedawna, było rzeczą oczywistą, że po podpisaniu umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, czy też aktu zawiązania spółki akcyjnej osoby powołane do zarządów tych podmiotów udawały się do wybranego banku w celu założenia rachunku bankowego dla spółki w organizacji. Stosownie do art. 161 § 1 kodeksu spółek handlowych z chwilą zawarcia umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji ( odpowiednikiem tego przepisu w przypadku spółki akcyjnej jest art.323 § 1 kodeksu spółek handlowych). Nigdy też nie budziło wątpliwości, że spółka kapitałowa w organizacji może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwaną. Wynika to wprost z treści art. 11 § 1 kodeksu spółek handlowych. Do pewnego momentu banki nie miały z tym problemu zakładając dla spółek kapitałowych w organizacji rachunki bankowe, na które wspólnicy/akcjonariusze mogli wpłacić środki na pokrycie kapitału zakładowego. Umożliwiało to zarządom spółek kapitałowych w organizacji, już na etapie zgłaszania wniosku o zarejestrowanie nowego podmiotu do rejestru przedsiębiorców zgromadzenie kapitału zakładowego na rachunku bankowym. Od pewnego czasu jednak praktyka banków w tym zakresie uległa zmianie i banki zaczynają nakładać na nowe spółki dodatkowe obowiązki uzależniając ewentualne otwarcie rachunku bankowego od spełnienie określonych wymogów, które nie tylko, że nie wynikają z obowiązujących przepisów ale czasami są wręcz z nimi sprzeczne. I tak przykładowo niektóre banki uzależniają otwarcie rachunku bankowego dla spółki kapitałowej w organizacji od przedstawienia potwierdzenia zgłoszenia nowej spółki do rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym inne wręcz wymagają uprzedniego zarejestrowania spółki. O ile jednak w przypadku nowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązujące przepisy dają założycielom pewną swobodę w zakresie gromadzenia środków wpłacanych na pokrycie kapitału zakładowego, o tyle w przypadku spółki akcyjnej przepisy regulują tę kwestie jednoznacznie. Przykładowo w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wspólnicy mogą się umówić, że wpłaty na kapitał zakładowy zostaną dokonane do rąk (na rachunek bankowy) osoby wyznaczonej do zarządu, która „przechowa” w/w środki do czasu, gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji będzie mogła otworzyć rachunek bankowy, na których zostaną następnie przelane środki zdeponowane u członka zarządu. Oczywiście w przypadku niskiego kapitału zakładowego to nie jest problem, gorzej jeśli kapitał zakładowy wynosi milion czy kilkanaście milionów złotych. O ile jednak w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji jest to pewna uciążliwość dla założycieli z którą można sobie poradzić , to w przypadku spółki akcyjnej w organizacji już nie. Stosownie bowiem do postanowień art. 315 § 1 kodeksu spółek handlowych wpłaty na akcje powinny być dokonane bezpośrednio lub za pośrednictwem firmy inwestycyjnej, na rachunek spółki w organizacji prowadzony przez bank na terytorium Unii Europejskiej lub państwa będące stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Dodatkowo zgłaszając wniosek o zarejestrowanie spółki akcyjnej zarząd zobowiązany jest dołączyć do wniosku potwierdzony przez bank dowód wpłat na akcje na rachunek bankowy spółki akcyjnej w organizacji. Dlatego też należy uznać, że domaganie się przez bank od spółek akcyjnych w organizacji uprzedniego złożenia wniosku do KRS nie tylko, że nie znajdują oparcia w obowiązujących przepisach ale jest wręcz sprzeczne z przepisami kodeksu spółek handlowych. Zdarzają się też przypadki, zwłaszcza gdy założycielami spółki kapitałowej, która ma być zarejestrowana na terytorium Polski są cudzoziemcy, że bank odmawia założenia rachunku bankowego dla nowo zawiązanej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością tylko dlatego, że nie podoba mu się to, że wspólnik jest cudzoziemcem. Ostatnio jeden z naszych klientów (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce) nie mógł otworzyć rachunku bankowego, w renomowanym banku tylko dlatego, że większościowy wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością miał siedzibę na Cyprze. Jest to o tyle zastanawiające, że Cypr jest członkiem Unii Europejskiej. Resumując należy stwierdzić, że takie działania banków są sprzeczne z ogólnie obowiązującymi zasadami obrotu a spółki, które w związku z tym poniosły szkodę mogą domagać się jej naprawienia na zasadach ogólnych. Można też rozważyć w takim przypadku wniesienie skargi do nadzoru bankowego tj. Komisji Nadzoru Finansowego.