Plan połączenia spółek kapitałowych, co do zasady, podlega obligatoryjnemu badaniu przez biegłego pod względem poprawności i rzetelności. Czy przepisy uwzględniają sytuacje, w których taki plan jednak nie musi być oceniany przez biegłego?
Rzeczywiście, w określonych przypadkach ustawodawca przewidział możliwość odstąpienia od badania planu połączenia przez biegłego. Zgodnie z art. 5031 kodeksu spółek handlowych badanie planu połączenia nie jest wymagane, jeżeli wszyscy wspólnicy każdej z łączących się spółek wyrazili na to zgodę, z zastrzeżeniem art. 516 par. 7 k.s.h. Należy przyjąć, że wyrażenie takiej zgody powinno nastąpić w formie pisemnych oświadczeń złożonych przez każdego ze wspólników (akcjonariuszy) tych spółek albo w drodze jednomyślnej, zaprotokółowanej uchwały podjętej przez wspólników (akcjonariuszy) każdej z łączących się spółek. W praktyce zastosowanie powyższej procedury znajdzie zastosowanie w procesie łączenia się takich spółek, w których liczba wspólników (akcjonariuszy) nie jest znaczna.
Jak już wspomniano, art. 5031 kodeksu zawiera ponadto odesłanie do treści art. 516 par. 7 k.s.h., dopuszczającego możliwość odstąpienia od badania planu połączenia w przypadku łączenia się spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne w liczbie nieprzekraczającej we wszystkich łączących się spółkach dziesięciu osób. Zasada ta nie ma zastosowania, jeżeli przynajmniej jeden wspólnik – nie później niż w terminie miesiąca od dnia zgłoszenia planu połączenia do sądu rejestrowego – zgłosi spółce sprzeciw. Konsekwencją niezastosowania się do takiego sprzeciwu może być powództwo o uchylenie uchwały połączeniowej. Warto podkreślić, że obie powyższe regulacje umożliwiające odstąpienie od badania planu połączenia przez biegłego mają na celu uproszczenie oraz przyspieszenie realizacji procesu łączenia spółek. Mają one jednocześnie zapewnić wspólnikom (akcjonariuszom) łączących się spółek kapitałowych należyty poziom ochrony ich praw oraz interesów.