Źródło: Dziennik Gazeta Prawna Data: 20 październik 2009 r. Autor: Stanisław Rachelski (pytania zadaje Krzysztof Tomaszewski)

EKSPERT WYJAŚNIA

Wjaki sposób należy prawidłowo ustalać i obliczać kadencję członków organów spółek prawa handlowego?

Zgodnie z przyjętą w kodeksie spółek handlowych definicją, kadencją jest okres sprawowania funkcji przez członka zarządu (członka rady nadzorczej), z tym że okres ten nie może być dłuższy niż pięć lat. Definicję określają przepisy dotyczące spółki akcyjnej. Podobnej definicji kadencji nie znajdziemy w przepisach o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, co należy uznać za pewną usterkę legislacyjną. Stosownie do postanowień kodeksu, jeżeli statut przewiduje, że członków zarządu lub rady nadzorczej powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka zarządu lub rady nadzorczej, powołanego przed upływem kadencji zarządu (rady nadzorczej) wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków zarządu (rady nadzorczej), chyba że statut stanowi inaczej. Dotyczy to wszystkich spółek kapitałowych.

Jak więc interpretować sytuację, gdy statut spółki nie precyzuje, że kadencja członków zarządu (rady nadzorczej) jest wspólna?

W takim przypadku członkowie danego organu powoływani są na odrębne kadencje. Kodeks przewiduje dwa rozwiązania, jeśli chodzi o sposób określania czasu trwania kadencji członków zarządu lub rady nadzorczej. Może to być rozwiązanie przyjmujące, że kadencja członków zarządu (rady nadzorczej) jest wspólna lub też rozwiązanie zakładające, że każdy członek zarządu lub rady nadzorczej powoływany jest na okres indywidualnej, niezależnej od innych członków zarządu lub rady nadzorczej, kadencji.

Czy w pierwszym przypadku, czyli wspólnej kadencji, wszyscy członkowie danego organu powoływani są w jego skład na okres, który jest dla nich wspólny, i czy zakończy się on w tym samym czasie?

Tak. Przykładowo, jeżeli członkowie rady nadzorczej powołani zostali na trzyletnią kadencję 20 kwietnia 2007 r., to ich kadencja (mowa tu o wszystkich członkach rady nadzorczej danej kadencji) upłynie 20 kwietnia 2010 r. Przy tej konstrukcji nie ma zatem znaczenia to, że w trakcie konkretnej kadencji dany członek rady nadzorczej zostanie odwołany, zrezygnuje z pełnionej funkcji lub umrze, gdyż w takim przypadku jego następca będzie niejako kontynuował mandat swego poprzednika, a mandat dokooptowanego członka rady nadzorczej wygaśnie jednocześnie z wygaśnięciem mandatów tych członków, którzy zostali powołani do rady nadzorczej na początku danej kadencji.

Czy w drugim z rozważanych przypadków, czyli kadencji indywidualnej, każdy członek rady nadzorczej posiada własną kadencję, niezależną od kadencji pozostałych członków rady nadzorczej?

Tak właśnie jest. Wtym przypadku, jeśli nawet pierwotnie wszyscy członkowie rady nadzorczej zostali powołani w tym samym dniu, i zgodnie ze statutem mają taką samą kadencję (np. trzy lata), to w razie rezygnacji z pełnionej funkcji, śmierci czy też odwołania jednego z członków rady nadzorczej w trakcie kadencji, jego następcy, od dnia powołania do rady nadzorczej, zaczyna biec nowa, jego własna (3-letnia) kadencja, niezależna od kadencji pozostałych członków rady nadzorczej. Przykładowo, jeżeli trzyosobowa rada nadzorcza (w składzie A, B i C) została powołana 20 maja 2009 r. na okres dwuletniej kadencji, a następnie 10 października 2009 r. członek rady nadzorczej A został odwołany a w jego miejsce powołano osobę D, to 10 października 2009 r. roku członek rady nadzorczej D rozpocznie swą odrębną, indywidualną dwuletnią kadencję. Wpraktyce spółek system oparty na wspólnej kadencji jest zdecydowanie bardziej popularny. System indywidualnych kadencji jest natomiast spotykany dość rzadko i nieraz jest on konsekwencją (niejednokrotnie niezamierzoną) pewnych niedokładności przy redagowaniu postanowień statutu aniżeli efektem zamierzonych działań. Rozmawiał Podstawa prawna Art. 369 i art. 370 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Chcemy, aby nasze artykuły były dla Ciebie interesujące i zawierały praktyczne informacje. Oddaj głos w naszej sondzie i zdradź nam, jakie tematy są dla Ciebie szczególnie ważne.