Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie pracy (art.22 § 1 k.p.) stosunek pracy charakteryzuje wykonywanie przez pracownika za wynagrodzeniem określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w wyznaczonym przez niego miejscu i czasie. Jeżeli więc w treści umowy występują te cechy, to mamy do czynienia z zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy bez względu na nazwę umowy (art. 22 § 1(1) k.p.).
Te regulacje prawne mają zastosowanie także do pracy tymczasowej. Przepisy prawa pracy dotyczące odpowiednio pracodawcy i pracownika stosuje się bowiem do agencji pracy tymczasowej, pracownika tymczasowego i pracodawcy użytkownika na podstawie art. 5 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych w zakresie nieuregulowanym odmiennie przepisami ustawy i przepisami odrębnymi.
W uchwale z 12 grudnia 2011 r. (I UZP 6/11) Sąd Najwyższy uznał, że zastosowanie przepisu art. 22 § 11 k.p. nie dotyczy tylko zatrudniania osób do pracy tymczasowej na podstawie umowy prawa cywilnego (art. 26 ust. 2 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych). Rozpatrywana przez SN sprawa dotyczyła studentek zatrudnionych w agencji pracy tymczasowej na umowę zlecenie. Zostały skierowane do pracy w restauracji jako kelnerki.
Umowa cywilnoprawna była korzystna dla agencji, bo nie musiała odprowadzać za studentki składek na ubezpieczenie społeczne. Ale zastosowanie umów zlecenia zakwestionował ZUS, który podczas kontroli warunków pracy stwierdził, że studentki powinny być traktowane jak pracownicy i nakazał agencji zapłacić składki od ich wynagrodzenia, jakby były zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Agencja odwołała się do sądu.
Po zbadaniu zagadnienia prawnego przedstawionego przez sąd apelacyjny SN wyjaśnił, że jeżeli praca tymczasowa odbywa się w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy, to również zatrudnienie osoby skierowanej do pracy tymczasowej na podstawie umowy prawa cywilnego może być uznane za zatrudnienie na podstawie stosunku pracy, z uwzględnieniem jednak, że nie chodzi o typowy stosunek pracy, lecz o stosunek pracy z umowy o pracę tymczasową. Chodzi o osoby, które na podstawie art. 26 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych formalnie są zatrudnione przez agencję pracy tymczasowej na umowę zlecenia lub umowę o dzieło, ale pracują na rzecz pracodawcy użytkownika, wykonując obowiązki w sposób charakterystyczny dla stosunku pracy, w szczególności w ściśle określonym miejscu, a także w określonych godzinach i pod kierownictwem przełożonego.
Podsumowując: jeżeli pracownik tymczasowy zatrudniony na umowę zlecenie na podstawie art. 26 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych wykonuje zlecone mu zadania przy zachowaniu warunków wykonywania pracy określonych w art. 22 § 1 k.p., to należy uznać, że może się domagać ustalenia stosunku pracy łączącego go z agencją pracy tymczasowej (ale nie z pracodawcą użytkownikiem, na którego rzecz praca była świadczona).
Kancelaria prawna Rachelski i Wspólnicy – obsługa prawna firm i porady prawne dla osób prywatnych