Nazwa nie przesądza, czy dane świadczenie jest premią lub nagrodą

Na przełomie roku pracodawca rozważa przyznanie zatrudnionym dodatkowej gratyfikacji finansowej. Czym różni się premia od nagrody pieniężnej?
Zarówno premia, jaki i nagroda pieniężna są dodatkowymi składnikami wynagrodzenia. Stosownie do art. 105 k.p. nagrody i wyróżnienia mogą być przyznane pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości przyczyniają się szczególnie do wykonywania zadań zakładu. Przyznanie nagrody oraz określenie jej wysokości należą do swobodnego uznania zakładu pracy (wyrok SN z 8 czerwca 1977 r., I PR 175/76). Pracownik, który uważa, że spełnia przesłanki wyszczególnione w art. 105 k.p., nie ma prawa na jego podstawie żądać przyznania mu dodatkowej gratyfikacji. Jeżeli jednak świadczenie o charakterze nieobowiązkowym (nagroda) zostało pracownikowi przyznane, to może domagać się on jego wypłaty (wyrok SN z 21 września 1990 r., I PR 236/90). Zasady związane z przyznawaniem pracownikom premii nie zostały uregulowane w kodeksie pracy. Prawo do ich otrzymania może natomiast wynikać z zapisów wewnątrzzakładowych lub wprost z umowy o pracę. W odróżnieniu od nagrody, o premii można mówić wówczas, gdy wszystkie jej warunki i wskaźniki premiowania zostały określone w sposób konkretny i zobiektywizowany, a jej wysokość zależy od ich spełnienia. Pracownik nabywa roszczenie o wypłatę tego świadczenia z chwilą spełnienia tych kryteriów. W języku potocznym często spotykane jest rozróżnienie na premię regulaminową oraz premię uznaniową, którą w praktyce trudno odróżnić od nagrody. Podział taki jest wadliwy i wprowadzający w błąd, ponieważ świadczenie, które zależy jedynie od swobodnego uznania pracodawcy, jest nagrodą, nawet jeśli nazwano je premią (wyrok SN z 10 czerwca 1983 r., III PZP 25/83). Jeżeli natomiast w regulaminie premiowania dodatkowe świadczenie zostało nazwane nagrodą, ale jednocześnie określono wszystkie wymierne kryteria niezbędne do jego uzyskania, to należy je traktować jako premię.