Źródło: Dziennik Gazeta Prawna Data: 28 września 2009 r. Autor: Stanisław Rachelski (komentarz) WOJEWÓDZKI SĄD ADMINISTRACYJNY W WARSZAWIE o nieważności postępowania SENTENCJA Zaprzeczeniem prawidłowego załatwienia sprawy, co do jej istoty, i rażącym naruszeniem prawa jest nałożenie na obywatela podatku, w sytuacji gdy nie ciąży na nim z mocy ustawy obowiązek podatkowy. Nałożenie obowiązku podatkowego w sytuacji, gdy taki obowiązek na podatniku nie ciążył, ma większą wagę aniżeli stabilność ostatecznej decyzji administracyjnej. UZASADNIENIE W grudniu 2006 r. organ I instancji ustalił podatek od spadków i darowizn z tytułu nabycia majątku w drodze spadku po zmarłym 20 czerwca 1983 r. ojcu podatnika. Decyzja stała się ostateczna. Rok później dyrektor izby skarbowej wszczął z urzędu postępowanie w sprawie stwierdzenia jej nieważności. Ostatecznie uznał, że decyzja była nieważna, bo została wydana z rażącym naruszeniem prawa. Podatnik się odwołał. W jego ocenie wskutek stwierdzenia nieważności decyzji nastąpiło zawyżenie podstawy opodatkowania iwymierzenie podatku w kwocie wyższej niż należna. Nie było podstaw do stwierdzenia nieważności, a organ podatkowy przekroczył granice swobodnego uznania. Zdaniem podatnika ocena zebranego materiału dowodowego w sprawie nie była zgodna z wymaganiami wiedzy, doświadczenia życiowego i logiki. Zdaniem organu odwoławczego w pierwotnej decyzji popełniono błąd. Z zeznania podatkowego jednoznacznie wynika, że w skład masy spadkowej po zmarłym wchodziły m.in. przedmioty wyposażenia mieszkania, tj. meble przeznaczone do użytku w gospodarstwie domowym – stół, dwie szafy trzydrzwiowe oraz kufer. Przedmioty te korzystały ze zwolnienia jako wyposażenie mieszkania. Organ I instancji tego nie uwzględnił, więc były podstawy do unieważnienia decyzji. Ponadto nie było podstaw do zastosowania zwolnienia przewidzianego dla zabytków, bo podatnik nie przedłożył żadnego dowodu potwierdzającego zaliczenie przedmiotowych mebli do zabytków. Wojewódzki Sąd Administracyjny wWarszawie uznał, że skarga podatnika nie zasługuje na uwzględnienie. Niewątpliwie, w ocenie sądu, meble należy zaliczyć do przedmiotów wyposażenia mieszkania. Nie można bowiem sobie wyobrazić zamieszkiwania w lokalu bez mebli. Skarżący, składając zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych, określił, że wśród nabytych w drodze spadku rzeczy były meble stare, niewpisane do rejestru zabytków, które były używane w domu. Określenie przez skarżącego, że meble były używane w domu przez spadkodawcę, daje podstawę do przyjęcia, że stanowiły wyposażenie jego mieszkania. Zdaniem sądu skarżący sam zaprzecza prawdziwości złożonej deklaracji podatkowej. W sytuacji gdy wdeklaracji spadkobierca wymienił meble, które były częścią wyposażenia mieszkania spadkodawcy, to w świetle treści art. 4 ust. 1 pkt 9 lit. a) ustawy ta część spadku była zwolniona od podatku od spadków. Organ podatkowy I instancji nałożył na skarżącego obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn również od wchodzących w skład spadku mebli, stanowiących wyposażenie mieszkania. Dlatego decyzja ta stanowi naruszenie art. 4 ust. 1 pkt 9 lit. a) ustawy. Zdaniem sądu, zaprzeczeniem prawidłowego załatwienia sprawy, co do jej istoty, i rażącym naruszeniem prawa jest nałożenie na obywatela podatku w sytuacji gdy nie ciąży na nim z mocy ustawy obowiązek podatkowy. O rażącym naruszeniu prawa można mówić, gdy decyzja została wydana wbrew nakazowi lub zakazowi ustanowionemu w przepisie prawnym, wbrew wszystkim przesłankom przepisu nadano prawa albo ich odmówiono, albo wbrew tym przesłankom obarczono stronę obowiązkiem. Nałożenie obowiązku podatkowego w sytuacji, gdy taki obowiązek na podatniku nie ciążył, ma większą wagę aniżeli stabilność ostatecznej decyzji administracyjnej – podkreślił sąd. Ponadto sąd zauważył, że podstawą prawną zaskarżonej decyzji nie był przepis art. 4 ust. 1 pkt 9 lit. c) ustawy, bo meble nie były wpisane do rejestru zabytków. Wyrok WSA w Warszawie z 3 września 2008 r., VIII SA/Wa 153/08, niepublikowany. KOMENTARZ Stanisław Rachelski radca prawny z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy Komentowany wyrok dotyczy warunków, jakim powinno odpowiadać zwolnienie od podatku od spadku i darowizn przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej w zakresie przedmiotów wyposażenia mieszkania, pościeli itp. (art. 4 ust. 1 pkt 9 lit. a) i c)). Stanowisko sądu przedstawione w uzasadnieniu przywołanego wyroku jest słuszne, zgodne z utrwaloną praktyką i tym samym zasługuje na uwzględnienie. Należy zauważyć, że sąd niejako wymaga od podatnika konsekwencji oraz precyzji w określaniu przedmiotów majątkowych,których wartość – w ocenie podatnika – może być zwolniona od podatku. Jeśli podatnik najpierw stwierdza, że dane przedmioty majątkowe były używane w domu,a następnie w toku postępowania odwoławczego wskazuje,że były to meble tylko składowane w pomieszczeniach mieszkania, nie można twierdzić, że będzie to ostatecznie dla niego korzystne. Trzeba też zwrócić uwagę na definicję wyrażenia – rażące naruszenie prawa. Należy zgodzić się ze stanowiskiem sądu, że pojęcie to jest terminem nieostrym, niedookreślonym. Tym samym z pomocą tym,którzy zajmują się stosowaniem prawa, przychodzi praktyka,doktryna oraz orzecznictwo sądowe.

Chcemy, aby nasze artykuły były dla Ciebie interesujące i zawierały praktyczne informacje. Oddaj głos w naszej sondzie i zdradź nam, jakie tematy są dla Ciebie szczególnie ważne.