Firma może zatrudnić cudzoziemca, gdy brakuje naszych fachowców

Coraz więcej przedsiębiorców zgłasza chęć zatrudniania cudzoziemców, zwłaszcza naszych wschodnich sąsiadów. Jakie formalności muszą załatwić właściciele polskich firm, zanim zaoferują legalną pracę cudzoziemcowi?

Przed rozpoczęciem procedury związanej z zatrudnieniem cudzoziemca z kraju nienależącego do UE nasz przedsiębiorca powinien upewnić się, że dana osoba, która przyjechała do Polski, ma dokumenty, które uprawniają ją do legalnego pobytu, czyli ważną wizę i zezwolenie na pobyt czasowy wraz z kartą pobytu. Ponadto dokument uprawniający do pobytu w Polsce nie powinien wykluczać możliwości wykonywania pracy, jak ma to miejsce np. w przypadku wizy turystycznej.

Czy nasz pracodawca zamierzający zatrudnić cudzoziemca zobowiązany jest uzyskać dla niego zezwolenie na pracę?

Zasadniczo tak. Jednak od tej zasady są liczne wyjątki wynikające z odrębnych przepisów. Przykładowo z ubiegania się o zezwolenia wyłączeni są uchodźcy. O zezwolenie nie trzeba się również ubiegać, gdy cudzoziemiec posiada jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę. Z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę zwolnieni są też obywatele Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Białorusi, Armenii, Gruzji i Mołdawii, którzy świadczą pracę przez okres nieprzekraczający sześciu miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Bez znaczenia jest przy tym liczba pracodawców, u których praca jest świadczona. Umowa o świadczenie pracy powinna być jednak zawarta w formie pisemnej, a pracodawca powinien złożyć do powiatowego urzędu pracy pisemne oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy takiemu cudzoziemcowi. Gdy jednak przedsiębiorca musi uzyskać zezwolenie, to o czym musi pamiętać składając wniosek w tej sprawie? We wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca w Polsce należy określić typ zezwolenia w kategoriach od A do E. Najpopularniejszy jest typ A dotyczący cudzoziemca zamierzającego wykonywać pracę na terytorium naszego kraju na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajdują się w Polsce.

Kto wydaje zezwolenie na pracę cudzoziemca?

Jest to wojewoda. W przypadku zezwolenia typu A będzie to wojewoda właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy, który ma zamiar zatrudnić cudzoziemca. Zezwolenie wydawane jest dla konkretnego cudzoziemca, na określony czas i wskazuje warunki zatrudnienia cudzoziemca lub stanowisko, na którym ma on być zatrudniony (wyjątek od tej reguły stanowi powierzenie cudzoziemcowi pracy innej niż w zezwoleniu na okres nieprzekraczający 30 dni w danym roku kalendarzowym, jednakże tylko jeśli pracodawca powiadomi o tym fakcie w formie pisemnej wojewodę, który wydał zezwolenie, na 7 dni przed podjęciem przez cudzoziemca tej pracy).

Jakie jeszcze dane należy uwzględnić we wniosku o zezwolenie na pracę obcokrajowca?

Trzeba zawrzeć informacje dotyczące pracodawcy, cudzoziemca oraz pracy, którą ma on wykonywać. Do wniosku należy dołączyć wymagane załączniki, zwłaszcza kopię dokumentu podróży cudzoziemca lub kopię jego dowodu osobistego. W przypadku zawodów regulowanych konieczna jest kopia dokumentów potwierdzających spełnienie przez cudzoziemca wymagań koniecznych do ich wykonywania. Pamiętać także należy, że załączane do wniosku dokumenty powinny być przekazane w oryginałach lub w odpisach urzędowo potwierdzonych za zgodność z oryginałem (z wyjątkiem paszportu oraz dowodu osobistego), natomiast dokumenty w języku obcym powinny zostać przełożone na język polski przez tłumacza przysięgłego.

Co jest warunkiem uzyskania od wojewody zezwolenia na zatrudnienie obcokrajowca?

Takim warunkiem jest uprzednie otrzymanie przez pracodawcę informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych, korzystając z rejestrów bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla tego pracodawcy. W tym celu przedsiębiorca powinien złożyć odpowiednio wcześniej wniosek (ofertę pracy na stanowisko, na które chce zatrudnić cudzoziemca) do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca. Starosta ma 14 dni na udzielenie informacji w przypadku, gdy z analizy rejestrów bezrobotnych i poszukujących pracy wynika, że nie ma możliwości zorganizowania rekrutacji na to stanowisko. Z kolei, gdy starosta podejmuje się zorganizowania rekrutacji wśród bezrobotnych i poszukujących pracy, na udzielenie przedmiotowej informacji ma 21 dni od złożenia oferty pracy.
Zezwolenie na pracę wydawane jest na czas określony (co do zasady nie dłuższy niż 3 lata). Można jednak ubiegać się o przedłużenie terminu jego ważności. Przedłużenie zezwolenia na pracę następuje na pisemny wniosek pracodawcy, złożony w terminie od 90 dni do 30 dni przed upływem terminu ważności zezwolenia. Jakie wydatki musi ponieść przedsiębiorca starający się o zatrudnienie cudzoziemca? Opłata za wydanie zezwolenia na pracę wynosi odpowiednio: 50 zł – w przypadku zatrudnienia cudzoziemca na okres nieprzekraczający trzy miesiące, 100 zł – w przypadku zatrudnienia cudzoziemca na okres dłuższy niż trzy miesiące, 200 zł – w przypadku delegowania cudzoziemca do Polski celem realizacji usługi eksportowej. Przy składaniu wniosku o przedłużenie zezwolenia na pracę wysokość opłaty stanowi połowa powyższych kwot.
Pracodawca zatrudniający cudzoziemca musi pamiętać, żeby zgłosić go do ZUS celem opłacania składek. Zatrudniając obcokrajowca, należy też odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy do urzędu skarbowego. Przedsiębiorca lekceważący te wymogi naraża się na sankcje karne.