Źródło: Dziennik Polska Europa Świat, The Wall Street Journall. Polska Dostawca: Axel Springer Polska Sp. z o.o. Data: 18 czerwca 2007
FELIETON Zmiany legislacyjne w zakresie przygotowań do EURO 2012 STANISŁAW RACHELSKI Radca prawny, wspólnik kancelarii Rachelski & Wspólnicy Organizacja Mistrzostw Europy „EURO 2012” spowodowała rozpoczęcie przygotowywania planów budowy niezbędnej infrastruktury. Podzielając poglądy wyrażane przez wielu polityków należy stwierdzić, że niezbędne są jednak w pierwszej kolejności zmiany w prawie, które pozwolą przyśpieszyć jakiekolwiek działania na styku administracji publicznej i inwestorów prywatnych. Pomimo, że ustawa regulująca zagadnienie partnerstwa publiczno-prywatnego istnieje już od dwóch lat, do dziś nie zawarto ani jednej umowy o tym charakterze, ani nawet nie odnotowano żadnych działań zmierzających do podpisania takiej umowy. Nasuwa się pytanie, dlaczego podmioty publiczne i prywatne, które każdego roku podpisują ze sobą wiele rozmaitych umów cywilnoprawnych, przy ich zawieraniu korzystają najczęściej z ogólnych przepisów kodeksu cywilnego unikając formy partnerstwa publiczno-prywatnego. Przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki projekt nowej ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym ma na celu doprowadzić do aktywizacji tej formy współpracy pomiędzy partnerem publicznym i prywatnym. Obecnie projekt ustawy jest na etapie konsultacji, ma wejść w życie na jesieni. Czy przygotowany projekt ustawy ma szansę stać się skutecznym rozwiązaniem umożliwiającym przygotowanie infrastruktury na EURO 2012? Na obecnym etapie projektu trudno jest ocenić, czy ustawodawcy uda się osiągnąć postawione cele. W pierwotnej ustawie z 2005 roku istniało wiele braków, m.in. nie zdefiniowano pojęcia „interesu publicznego” Nowy projekt definiuje dla potrzeb ustawy to pojęcie. Interes publiczny według naszego ustawodawcy będzie polegał na wykonywaniu zadań publicznych w określony sposób, tzn. gospodarnie, efektywnie i w sposób zapewniający jak najlepszą jakość i dostępność. Ponadto, projekt wprowadza uproszczenia w procedurze podjęcia decyzji przez partnera publicznego o wyborze partnerstwa, obowiązujące analizy będą tylko wymagane w wyjątkowych przypadkach. Proponuje się też określić, w jakich granicach podmiot publiczny może bezpiecznie, bez narażenia się na negatywną ocenę swojej działalności, zabezpieczyć w umowie o partnerstwie publiczno-prywatnym interes partnera prywatnego, zgodnie z zasadą podziału ryzyka inwestycyjnego, która ma być charakterystyczną cechą tej umowy. W związku z przygotowaniem infrastruktury na EURO 2012, ustawodawca rozszerza także zakres przedmiotowy przedsięwzięć, które będą mogły być realizowane w ramach partnerstwa, np. budowa niezwiązana z późniejszym używaniem wybudowanego obiektu przez partnera prywatnego i dopuszczenie by wynagrodzenie partnera prywatnego było po prostu zapłatą sumy pieniężnej. Obecnie forma partnerstwa jest możliwa tylko w powiązaniu z eksploatacją, utrzymaniem lub zarządzaniem składnikiem majątkowym, będącym przedmiotem danej inwestycji albo z nią związanym. Należy, więc przyjąć, że jednym z celów projektowanej ustawy jest umożliwienie stosowania partnerstwa publiczno-prywatnego do wykonywania zadań o charakterze użyteczności publicznej. Należeć będą do niego przedsięwzięcia pilotażowe, promocyjne, naukowe, edukacyjne lub kulturalne, wspomagające realizację zadań publicznych, jeżeli wynagrodzenie partnera prywatnego będzie pochodziło w przeważającej części ze źródeł innych niż środki podmiotu publicznego zadań publicznych. Nowe przepisy będą mogły być w szczególności stosowane przypadku budowy stadionów, gdzie partner prywatny nie będzie musiał zarządzać obiektem w trakcie jego eksploatacji. W świetle postanowień obowiązującej ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym do wyboru partnera prywatnego mają zastosowanie procedury przewidziane w Prawie zamówień publicznych, które przedłużają procedurę wyboru wykonawcy. Z tego względu projekt przewiduje uproszczenie tej procedury poprzez stosowanie tylko w niewielkim zakresie przepisów ustawy prawo zamówień publicznych. Zaproponowana w niniejszym projekcie definicja inwestycji nie ogranicza inwestycji tylko do inwestycji budowlanych, nie zawiera też ograniczeń inwestycji poprzez powiązanie jej z późniejszą eksploatacją, świadczeniem usług itp. oraz nawiązuje do przepisów o rachunkowości i dzięki temu pozwala na objęcie partnerstwem publiczno-prywatnym także przedsięwzięć dotyczących maszyn, urządzeń, środków transportu i innych rzeczy.
Forma partnerstwa prywatno-prawnego narodziła się w Wielkiej Brytanii. Jest ona efektywnie tam wykorzystywana, pomimo że nie jest w szczególny sposób reglamentowana przez przepisy prawa. Ustawodawca polski wzorem rozwiązań europejskich poprzez projektowane zmiany chce zwiększyć powszechność korzystania z tej formy. W omawianym projekcie pokłada się duże nadzieje, co do możliwości formy współpracy, jednakże, ewentualny sukces będzie zależny od partnera publicznego. Czy będzie on potrafił praktycznie posługiwać się przepisami, wykorzystując formę partnerstwa do realizacji zadań publicznych?