Źródło: Gazeta Małych i Średnich Przedsiębiorstw Data: czerwiec 2009 r. Autor: Przemysław Adamus
Z roku na rok zakupy przez internet stają się coraz bardziej popularne. Duża różnorodność dostępnych towarów oraz atrakcyjne ceny zachęcają do konsumpcji. Surfując po sieci w poszukiwaniu nowej wspaniałej okazji trzeba jednak pamiętać, że czyhają tam również pułapki…
Kiedy możemy mówić o oszustwie w przypadku handlu internetowego? W celu dokonania analizy istnienia przesłanek przestępstwa, jakim jest oszustwo, należy uwzględnić treść przepisu art. 286. § 1. Kodeksu karnego. Przestępstwo oszustwa zachodzi wówczas, gdy osoba świadomie działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem. Podstawowe przesłanki takiego działania to wprowadzenie w błąd oraz wyzyskanie błędu. Wprowadzenie w błąd oznacza, że sprawca swoimi podstępnymi działaniami lub zaniechaniami doprowadza inną osobę do mylnego wyobrażenia o rzeczywistym stanie rzeczy, np. co do okoliczności zawieranej transakcji, informując, że wysyła towar w terminie trzech dni od zaksięgowania wpłaty na koncie, a w rzeczywistości tego nie robi. Środkiem użytym do wprowadzenia w błąd może być słowo, pismo, fałszywe narzędzia czy urządzenia techniczne. Działanie sprawcy musi odnosić się do okoliczności powodującej, że rozporządzenie mieniem ma charakter niekorzystny. Natomiast wyzyskanie błędu polega na wykorzystaniu przez sprawcę już istniejących, niezgodnych z rzeczywistością opinii lub wyobrażeń osoby pokrzywdzonej, np. fikcyjnych opinii na temat sprzedawcy internetowego lub zakupu określonego przedmiotu, który w rzeczywistości nie istnieje, a sprawca nie wyprowadził nabywcy z błędu. Jak długo sprzedawca może zwlekać z wysłaniem towaru? Na stronie internetowej sprzedawcy powinien być wyraźnie wskazany termin wysyłki towaru, np. siedem dni od dnia zaksięgowania wpłaty. Czasami sprzedawcy wskazują termin 14-dniowy. Jeśli nabywca wyraża na to zgodę, taki termin jest dopuszczalny. Należy jednak pamiętać, że wskazanie dłuższego terminu niż 24 bądź 48 godzin musi być wyraźnie uzasadnione. Jeśli sprzedawca nie wyśle towaru w umówionym terminie, kupujący powinien pisemnie wezwać sprzedawcę do niezwłocznego wydania towaru w określonym terminie, np. dwóch lub trzech dni. Jeśli sprzedawca twierdzi, że towar wysłał, zobowiązany jest przedstawić dowód nadania przesyłki wraz z jej numerem – na wypadek złożenia przez kupującego reklamacji w Urzędzie Pocztowym. Kiedy możemy dochodzić swoich praw? Bezskuteczne wezwanie sprzedawcy do wydania towaru będzie uprawniało kupującego do podjęcia dwutorowego działania. Otóż należy złożyć na policji zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, zaś w sądzie cywilnym pozew o wydanie rzeczy (jeśli jego wartość nie przekracza 10 tys. zł, pozew składa się na formularzu w postępowaniu uproszczonym). Co robić, jeśli prokuratura odmówi wszczęcia postępowania w sprawie niesolidnego sprzedawcy? W przypadku gdy organ wyda postanowienie 0 odmowie wszczęcia postępowania, należy złożyć zażalenie na to postanowienie, na którym powinno być zawarte pouczenie, w jaki sposób wnieść środek odwoławczy. Jak uniknąć kosztownej pomyłki? Należy pamiętać, że dokonując zakupów w sklepie internetowym należy kierować się przede wszystkim rozwagą. Na witrynie internetowej sklepu powinny być widoczne dane sprzedawcy, takie jak nazwa prowadzonej działalności gospodarczej i jej forma prawna, imię i nazwisko sprzedawcy, NIP i REGON (zakładam, że dane te są prawdziwe). Nie zawsze takie informacje otrzymujemy w mailu potwierdzającym zawarcie umowy sprzedaży. Imię i nazwisko wraz z dokładnym adresem sprzedawcy są koniecznym warunkiem do wniesienia skutecznego pozwu i podjęcia działań przez policję. Jeśli witryna sklepu internetowego nie dostarcza takich danych, daleko posunięta ostrożność i rozsądek podpowiada, że należy zrezygnować z dokonania zakupu, ponieważ kupujący nie będzie zdolny do skutecznego dochodzenia swoich roszczeń.
Chcemy, aby nasze artykuły były dla Ciebie interesujące i zawierały praktyczne informacje. Oddaj głos w naszej sondzie i zdradź nam, jakie tematy są dla Ciebie szczególnie ważne.