Przepisy dopuszczają możliwość objęcia udziałów lub akcji w spółkach prawa handlowego nie tylko za gotówkę, ale też w zamian za wkłady niepieniężne, czyli aporty. Na co trzeba zwracać uwagę przy wnoszeniu do spółki aportem przedsiębiorstwa?
Aport to każde prawo majątkowe, które można skutecznie wnieść do spółki (poza wyjątkami wymienionymi w przepisach szczególnych). Zgodnie z obowiązującym prawem aportem może być również przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Według definicji zawartej w art. 551 kodeksu cywilnego (k.c.) przedsiębiorstwo to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. W konkretnym stanie faktycznym przedsiębiorstwo może obejmować wszystkie składniki wymienione w art. 551 k.c., inne niewspomniane w tym przepisie lub może składać się z niektórych wskazanych tam elementów. Ważne jest jednak, aby materialne i niematerialne składniki tworzące przedsiębiorstwo pozostawały ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze niepowiązanych ze sobą elementów. W przedsiębiorstwie wnoszonym w aporcie powinny istnieć funkcjonalne związki między poszczególnymi składnikami, tak aby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa stanowi natomiast organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania), przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie wykonujące te zadania. Warto jednak zwrócić uwagę na uchwałę Sądu Najwyższego z 12 stycznia 2001 r. (sygn. akt III CZP 44/00). Uznano w niej za niedopuszczalne wniesienie przez spółdzielnię do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wkładu niepieniężnego w postaci jej przedsiębiorstwa (art. 551 k.c.), jeśli wyłącza to prowadzenie przez spółdzielnię statutowej działalności gospodarczej.