Firma może żądać od pracownika podpisania weksla in blanco

Pracownikowi powierzono mienie z obowiązkiem zwrotu. Czy pracodawca może wymagać umieszczenia w depozycie weksla gwarancyjnego na wypadek szkody na mieniu, która może powstać z jego winy?

W przepisach kodeksu pracy regulujących odpowiedzialność materialną zatrudnionych za szkody wyrządzone pracodawcy nie ma wyraźnej normy wyłączającej możliwość zastosowania prawa wekslowego w celu zabezpieczania roszczeń wynikających ze stosunku pracy. Potwierdza to orzecznictwo Sądu Najwyższego, m.in. wyrok z 21 maja 1981 r. (sygn. akt IV PRN 6/81), w którym stwierdzono, że gdyby ustawodawca chciał wyłączyć dochodzenie roszczeń pracodawcy w stosunku do pracownika, wynikających z weksla, i w ten sposób dać wyraz braku możliwości stosowania weksla gwarancyjnego dla zabezpieczenia roszczeń o naprawienie ewentualnych przyszłych szkód, to zostałoby to określone w przepisach prawa pracy. Z powyższą interpretacją nie zgadza się Państwowa Inspekcja Pracy, która w zeszłym roku domagała się od Ministerstwa Pracy wprowadzenia ustawowego zakazu wymagania od pracowników podpisywania weksli, ponieważ odpowiedzialność pracownika za mienie czy tajemnicę służbową jest już określona w k.p. PIP wyszedł z propozycją wprowadzenia kar dla przedsiębiorców, którzy zabezpieczają swoje interesy za pomocą weksli, oraz uznania tego typu praktyk za wykroczenie. Ministerstwo jednak nie przychyliło się do tego pomysłu, a w ostatniej nowelizacji k.p. kwestia weksli nie została poruszona. Należy więc przyjąć, że pracodawcy nadal mogą wykorzystywać je w celu zabezpieczenia ewentualnych roszczeń w powierzonym mieniu. Niedopuszczalne jest jednak zabezpieczenie wekslowe ewentualnych roszczeń pracodawcy na wypadek wcześniejszego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę na czas określony (wyrok SN z 19 marca 1998 r., sygn. akt I PKN 560/97).