rozmowa Przemysław Adamus: Nowe przepisy zapewnią znacznie szersze możliwości uzyskiwania informacji, jednak szersze informacje nie oznaczają, że zawsze będą one pełne
Uchwalona została ustawa, która ma ułatwić dochodzenie wierzytelności.
Zawarte w niej przepisy umożliwią m.in.
przedsiębiorcom uzyskiwanie pełniejszych informacji o wiarygodności płatniczej potencjalnych kontrahentów. Co się konkretnie zmieni?
Przedsiębiorca będzie mógł uzyskać dane o potencjalnym albo obecnym kontrahencie zgromadzone we wszystkich pięciu istniejących biurach informacji gospodarczej. Biura te będą miały bowiem obowiązek wymieniać się posiadanymi informacjami. Dzięki temu informacje gospodarcze będą połączone w jeden spójny system. Dla porównania obecnie sprawdzenie kontrahenta wymaga wystąpienia do każdego z istniejących biur osobno. Jest to poważne utrudnienie dla przedsiębiorców weryfikujących kontrahentów.
Ponadto po zmianach biura informacji gospodarczej uzyskają dostęp do Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości. To również pozwoli sprawdzić, czy kontrahent nie jest wymieniony w tym rejestrze. Ale to nie koniec ułatwień. Otóż zostanie utworzony zupełnie nowy Rejestr Należności Publicznoprawnych, zawierający informacje o należnościach pieniężnych podlegających egzekucji administracyjnej, dla których wierzycielem jest naczelnik urzędu skarbowego albo jednostka samorządu terytorialnego. Czyli będą tam informacje o niezapłaconych podatkach, karach administracyjnych, należnościach celnych czy grzywnach. Dzięki temu, na wniosek przedsiębiorcy, biuro, do którego się on zwróci, obowiązkowo uzyska informacje z tych wszystkich wymienionych źródeł. Udzieli zatem przedsiębiorcy informacji kompleksowej, obejmującej dane własne oraz uzyskane z innych biur, a także z wymienionych rejestrów.
Jak zatem przedsiębiorca zamierzający sprawdzić wiarygodność płatniczą jakiegoś przedsiębiorstwa powinien w praktyce korzystać z tych nowych możliwości?
W pierwszej kolejności powinien zapoznać się z regulaminem wybranego biura informacji gospodarczej. Warto również, żeby dokładnie przeczytał pozostałe informacje opublikowane na stronie WWW biura, dotyczące chociażby wymaganej formy wniosku o udostępnienie danych (elektronicznej bądź papierowej). Biuro może też wymagać zawarcia określonej umowy z przedsiębiorcą, który chce korzystać z bazy danych rejestru dłużników. Generalnie dotychczasowy tryb pozyskiwania danych nie ulegnie zmianie – poza jednym wyjątkiem. Otóż we wniosku do biura o ujawnienie informacji gospodarczych o konkretnym przedsiębiorcy (np. potencjalnym kontrahencie) będzie można zaznaczyć, że chodzi również o zebranie danych przechowywanych w innych biurach. Jednocześnie we wniosku będzie trzeba wskazać biuro – lub pozostałe biura – z którego ma zostać uzyskana informacja gospodarcza.
Jak długo będzie trwało zbieranie informacji?
Inne biura wskazane we wniosku przekażą informacje do biura, w którym go złożono, w formie teletransmisji. Nastąpi to w ciągu 24 godzin od momentu otrzymania wniosku. Natomiast ujawnienie informacji wnioskującemu przedsiębiorcy nastąpi w terminie dwóch dni roboczych od momentu złożenia wniosku. Jednocześnie regulamin danego biura może wskazywać też dodatkowy tryb przesłania informacji w stosunku do opisanego, czyli np. tradycyjną drogą korespondencyjną.
A jak będzie można uzyskać dane z Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości oraz z nowego Rejestru Należności Publicznoprawnych, do których uzyskają dostęp biura informacji gospodarczej? Przedsiębiorca, chcąc uzyskać dane dotyczące regulowania zobowiązań publicznoprawnych (np. podatkowych) przez potencjalnego kontrahenta, będzie mógł zlecić wybranemu biuru wystąpienie do organu prowadzącego Rejestru Należności Publicznoprawnych (RNP) o uzyskanie informacji na temat ewentualnych zaległości. Biuro uzyska zaś taką informację i przekaże ją wnioskującemu. Jak już wspomniałem, przedsiębiorcy uzyskają również dostęp do danych o toczącym się wobec innego przedsiębiorcy postępowaniu restrukturyzacyjnym lub upadłościowym zawartych w Centralnym Rejestrze Restrukturyzacji i Upadłości (CRRiU), o którym mowa w ustawie – Prawo restrukturyzacyjne. Korzystanie z danych z CRRiU będzie się odbywać na takich samych zasadach, jakie przewidziano dla RNP. Ile będzie kosztować – po wejściu w życie zmian – otrzymanie informacji o wybranym kontrahencie? W obecnym stanie prawnym nie określono żadnych reguł odpłatności. Pozostawiono ustalenie cen swobodnej decyzji biura, z zastrzeżeniem, że jego zarząd ma obowiązek ustalić cennik. Po nowelizacji biura nie będą mogły dowolnie ustalać opłaty. Zgodnie bowiem z nową ustawą opłata nie będzie mogła być wyższa niż 30 zł od informacji uzyskanych z jednego biura. Wyjaśnijmy, że taką kwotę ustalono na podstawie analizy cenników biur dla podmiotów detalicznych, obowiązujących w latach 2014–2016. O czym jeszcze powinien pamiętać przedsiębiorca korzystający z nowych możliwości uzyskiwania informacji o kontrahentach?
Musi zdawać sobie sprawę z tego, że ustawa zapewni znacznie szersze niż obecnie możliwości uzyskiwania informacji o zobowiązaniach potencjalnego kontrahenta. Jednak szersze informacje nie oznaczają, że zawsze będą one pełne. Przedsiębiorca zatem nadal powinien korzystać z dopuszczalnych przez prawo form zabezpieczania swoich należności. Ponadto może on też weryfikować dane finansowe kontrahenta zgromadzone w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), do którego dostęp jest jawny. Jeżeli z KRS wynika np., że kontrahent to spółka z o.o. mająca kapitał zakładowy 5 tys. zł, która nie składa sprawozdań finansowych lub też zarejestrowana została niedawno i nie ma jeszcze majątku – to przedsiębiorca powinien najpierw dobrze zastanowić się, czy warto podpisywać poważne umowy o współpracy z takim podmiotem gospodarczym.

Od 1 czerwca 2017 r.

Ustawa z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności, opublikowana w Dzienniku Ustaw z 12 maja 2017 r. poz. 933.
Wejdzie w życie 1 czerwca 2017 r. Dla niektórych przepisów przewidziano późniejsze terminy wejścia w życie, np. po upływie 6 miesięcy od ogłoszenia.